________________
સૂત્રસંવેદના-૫
દેખભાળ કરવા કરતાં તેમને અંતરંગ રાજ્યની દેખભાળ કરવામાં સાર દેખાયો. સ્વયં સંયમના સાજ સજી તેઓએ આચાર્ય સંભૂતિવિજય પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી.
સંયમના યોગો અને શાસ્ત્રાભ્યાસમાં લીન થઈ તેમણે વિષયોના કુસંસ્કારોનો ભૂક્કો બોલાવી દીધો. એકવાર ગુરુની આજ્ઞા લઈ કોશાને ત્યાં ચાતુર્માસ રહેવા ગયા. પૂર્વના પ્રેમીને રીઝવવા કોશાએ તેમને ચિત્રશાળામાં ઉતારો આપ્યો, ષડ્સ ભોજન કરાવ્યાં, ગીત, નૃત્યુ, કામુક ચેષ્ટાઓ, શ્રુંગાર આદિ દ્વારા અનેક પ્રયાસો કર્યા... પણ તત્ત્વદૃષ્ટિથી કોશાને જોતા સ્થૂલભદ્રજીને તે સર્વ પુદ્ગલના પર્યાયો જ દેખાતા હતા અને કોશાનો આત્મા પોતાના જેવો જ દેખાતો હતો. આથી આ કામોત્તેજક પ્રયોગોથી મહાત્માનું રૂંવાડું પણ ન ફરક્યું. રાગાદિનો એક વિકાર પણ સ્પર્શો નહિ. અરે ! આ કામવિજેતાએ તો કામસામ્રાજ્ઞી કોશાને પણ કામાગ્નિમાંથી મુક્તિ અપાવી, વૈરાગી બનાવી, સાચી શ્રાવિકા બનાવી દીધી.
૧૪૨
આ રીતે મોહ૨ાજાના કિલ્લામાં જ મોહરાજાને પરાસ્ત કરનાર આ મહાત્માનું નામ ૮૪ ચોવીશી સુધી અમર રહેશે.*સૂત્રથી ચૌદ પૂર્વ અને અર્થથી દેશ પૂર્વને જાણનારા આ કાળના આ છેલ્લા મહાત્મા હતા.
“ધન્ય છે આ મહાત્માને જેઓએ કામના ઘરમાં પ્રવેશી કામને હણ્યો. તેમના ચામાં માથું નમાવી પ્રણામ કરતાં પ્રાર્થના કરીએ, અમોને પણ કામના વિકારોથી મુક્ત થવાનું બળ આપજો.”
૧. વરસી - શ્રી વજસ્વામી
અપ્રતિમ વિવેક, તીવ્ર વૈરાગ્ય, ગંભીરતા, દીર્ઘદષ્ટિ, શાસનનો અવિહડ રાગ આદિ અનેક ગુણસંપત્તિના સ્વામી એટલે પ્રભુવીરની તેરમી પાટને દીપાવનારા વજ્રસ્વામી.
પુણ્યના પ્રબળ ઉદયથી તેમને અદ્ભુત રૂપ મળ્યું હતું. તેમના રૂપને જોઈ પાડોશણ બેનો બોલી, ‘આના પિતા ધનગિરિએ દીક્ષા ન લીધી હોત તો આનો કેવો સુંદર જન્મોત્સવ કરત.' આ શબ્દો સાંભળી બાળ વજને જાતિસ્મરણજ્ઞાન થયું. પૂર્વના સંસ્કારો જાગૃત થયા. દીક્ષા લેવાનો નિર્ધાર કર્યો અને તેમણે સતત રડતા રહી માતા સુનંદાનો મોહ તોડાવ્યો. તેમના અનેક ગુણોમાં મોખરે રહેલા વિવેકની વાર્તાનો આ પ્રારંભ હતો. ઘોડિયામાં ઝૂલતું બાળક; પણ કેવી બુદ્ધિ ! માતાએ તો તેમને પિતામુનિને વહોરાવી દીધા. વજ્રકુમાર હવે સાધ્વીના ઉપાશ્રયમાં સ્વાધ્યાયના ગુંજન વચ્ચે ઝૂલવા લાગ્યા. જોતજોતામાં તો અગિયાર