________________
સાતમું વ્રત
૧૪૧
થાય, ઉન્માદ થાય, લોકનિંદાનું કારણ બને એવા ઉભટ વેષ, વાહન, અલંકારો આદિ ભોગોપભોગના સાધનોમાં પણ નિયમન કરે છે.
हन्नाभिपद्मसंकोचचण्डरोचिरपायतः अतो नक्तं न भोक्तव्यं, सूक्ष्मजीवादनादपि ।।६०।।
- योगशास्त्र સૂર્યનો અસ્ત થવાથી, શરીરમાં જે નીચા મુખવાળું હૃદયકમળ અને ઊંચા મુખવાળું નાભિકમળ છે, તે બન્ને કમળો રાત્રે સંકોચ પામે છે; અને વળી રાત્રે સૂક્ષ્મ જીવોનું
ભક્ષણ પણ થઈ જાય છે, માટે રાત્રે ભોજન ન કરવું. વારે ૪ રનન્યાં . વાવ તિતિ ! શુ-પૃ-પ્રિ સ્પષ્ટ ન પશુવ દિશાદરા
- योगशास्त्र દિવસ કે રાત્રિનો ભેદ રાખ્યા વગર જે ખાધા જ કરે છે, તે શિંગડાં અને પૂંછડા
વગરનો હોવા છતાં સાચા અર્થમાં પશુ જ છે. (૧૫) બહુબીજ (fruits or vegetables].
with lots of seeds) Fરે મોટા પ્રમાણમાં જીવહિંસા થાય છે. - (૧૭) અનંતકાય . ]
બત્રીશ અનંતકાય: (૧) સર્વ પ્રકારના કંદો, સૂરણ વગેરે. (all kinds of roots, esculent roots) (૨) વજકંદ (Sweet Potato) (૩) લીલી હળદર (Fresh/Green turmeric buds) (૪) લીલું આદું (Fresh/Green ginger) (૫) લીલો કચૂરો (Long zedoari) (ક) શતાવરી (Asparagus) (૭) વિરાલિકા (૮) કુંવરપાઠું (Aloevera) (e) aiz (Prickly pear, Shipper thorn) (90) luna (Heartlived moonseed) (૧૧) લસણ (Garlic) (૧૨) વાંસકારેલા (૧૩) ગાજર (Carrot) (૧૪) લૂણી (Purslen) (૧૫) પદ્મિની કંદ (૧૩) ગરમર (૧૭) કુંપળો (૧૮) ખીરસૂરા (૧૯) શ્રેગની ભાજી (૨૦) લીલી મોથ (Fresh Green nutgrass) (૨૧) લવણ નામના વૃક્ષની છાલ (૨૨) ખિલુડકંદ (૨૩) અમૃતવેલ (ર૪) મૂળાનો કંદ (Raddish) (૨૫) બિલાડીના ટોપ (mushrooms) (૨૭) કઠોળને પલાળવાથી નીકળતા અંકૂરા (ફણગાવેલા મગ આદિ Sprouts) (૨૭) વત્યુલા (White goose toot) (૨૮) શુકરવલ્લી (ર૯) પાલકની ભાજી (Spinach) (૩૦) કૂણી આંબલી (Soft or just developed tamarind fruit)(39) PLEŠE (Potato) (32) joull (Onion). 4121
આ બત્રીશ જ અનંતકાય નથી, પરંતુ જીવવિચારમાં કહેલ “ofસાથપડ્યું સિમર્પાનેરિજિન' વગેરે લક્ષણોવાળાં બીજાં પણ અનંતકાયો છે, અને તે સર્વ
અભક્ષ્ય છે અને નરક આદિ દુર્ગતિનું દ્વાર છે. (૧૭) બોળ અથાણાં
ત્રણ દિવસ પછી અભક્ષ્ય છે. (૧૮) ધોલવડાં (દહીંવડા) કઠોળ (દ્વિદળ) અને કાચા દહીંના સંયોગથી
બને છે માટે વિદળ થાય છે. આના ઉપરથી દરેક પ્રકારના વિદળ અભક્ષ્ય છે તેમ સમજી