Page Text
________________
શ્રી પંચિંદિય સૂત્ર
પ૯
આ વ્રતમાં છે. આથી જ મુનિ સાધના માટે ઉપયોગી અનેક પ્રકારની સામગ્રી રાખે છે, તો પણ મુનિને તે સામગ્રી ઉપર મૂચ્છ હોતી નથી.
આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ' આનંદપ્રદ છે વળી તે જ તત્ત્વ છે, તે જ પ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય છે, તેવું ભાવથી સમજાયું હોય, તેવી તીવ્ર રુચિ થઈ હોય અને તેની પ્રાપ્તિનો ઉપાય પોતાના ભાવ-પ્રાણનું રક્ષણ જ છે, તેવું બુદ્ધિમાં સ્થિર થયું હોય. વળી, પોતાના ભાવ-પ્રાણના રક્ષણ માટે જ પર-પ્રાણના રક્ષણમાં જે પ્રવૃત્ત હોય, તેને જ ભાવથી મહાવ્રતની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે.
આ પાંચ મહાવ્રતો મેરુપર્વતનો ભાર ઉપાડવા સમાન છે. તલવારની ધાર પર ચાલવા તુલ્ય છે, લોઢાના ચણા મીણના દાંત વડે ચાવવા જેવા છે. આવા દુષ્કર મહાવ્રતોને આચાર્ય ભગવંતો અને સાધુ ભગવંતો પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક પાલન કરે છે.
આ પદ દ્વારા આવી વિચારણાઓ કરી ભાવાચાર્યને બુદ્ધિમાં ઉપસ્થિત કરવાના છે.
પંવિહાવીર પાતUT-સમજ્યો ? (ગુરુભગવંત) પાંચ પ્રકારના આચારને પાળવામાં સમર્થ હોય છે. •
જે આચરાય તે આચાર કહેવાય. આચાર એટલે આચરણ. જેનાથી જ્ઞાનાદિ ગુણોની પ્રાપ્તિ અને વૃદ્ધિ થાય તેવી આચરણા તેને આચાર કહેવાય છે. આ આચારો પાંચ પ્રકારના છે. ૧ - જ્ઞાનાચાર, ૨ - દર્શનાચાર, ૩ - ચારિત્રાચાર, ૪ - તપાચાર, ૫ - વીર્યાચાર.
જ્ઞાનગુણની વૃદ્ધિ માટે કાલ-વિનય-બહુમાન આદિ ૮ આચારોનું પાલન કરવું તે જ્ઞાનાચાર છે. દર્શનગુણની વૃદ્ધિ માટે શંકા-કાંક્ષા આદિ દોષોને ટાળી તત્વને સમજવા માટેનો પ્રયત્ન કરવો તે દર્શનાચાર છે. પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિનું પાલન કરવું તે ચારિત્રાચાર છે. બાર પ્રકારનાં તપમાં પ્રયત્ન કરવો તે તપાચાર છે, અને સઘળા આચારોમાં વીર્યને પ્રવર્તાવવું તે વીર્યાચાર છે.
આચાર્ય જો કે જ્ઞાનાદિગુણસંપન્ન હોય છે, તો પણ જ્ઞાનગુણની વૃદ્ધિ માટે, સમ્યગ્દર્શનની નિર્મળતા માટે, ભાવ ચારિત્રની ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિ થાય તે માટે તેઓ જ્ઞાનાચાર આદિનું આચરણ કરે છે, ચારિત્રની વિશેષ ભૂમિકા પ્રાપ્ત થાય ,
8. મા -
તે તિ માચાર (માર્યત તિ માવાર – જે આચરાય તે આચાર)
| SR No. | 005835 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |