________________
૩૨
સૂત્ર સંવેદના
૧. સવ = સર્વ, સાદૂ = સારું અર્થાત્ જે સર્વ જીવોનું હિત કરે છે.
૨. સવ્વ = શ્રવ્ય, સાદૂ = સારી રીતે, એટલે કે શ્રવણ કરવા યોગ્ય જિનવચનોને જે સારી રીતે સાંભળે છે, સાંભળીને એનું આચરણ જીવનમાં થાય એવી રીતે સાંભળે છે.
==
૩. સવ્વ = સવ્ય = અનુકૂળ સાહૂ = નિપુણ અર્થાત્ મોક્ષને અનુકૂળ કાર્યને વિષે જેઓ નિપુણ છે.
સર્વ સાહૂ = સાધે અર્થાત્ સર્વ શુભ યોગોને જે સાધે છે.
=
૪. સવ =
આવા સાધુ ભગવંતોનાં શાસ્ત્રમાં સામાન્યથી ૨૭ ગુણો કહ્યા છે, પાંચ મહાવ્રતોને ધારણ ક૨ના૨', રાત્રિભોજન વિરમણ વ્રત પાળનાર, છ કાયના જીવોની રક્ષા કરનાર”, પાંચ ઈન્દ્રિયો ૫૨ સંયમ રાખનાર૭, ત્રણ ગુપ્તિનું પાલન કરનાર, લોભનો નિગ્રહ કરનાર', ક્ષમાધારકર, નિર્મળ ચિત્તવાળા”, વસ્ત્રાદિની શુદ્ધ પડિલેહણા કરનાર, સંયમ યોગમાં ઉઘુક્તપ, પરિષહોને સહન કરનાર૬ તથા ઉપસર્ગોને સહન કરનાર૭.
આમ, સાધુભગવંતો શ્રીઅરિહંતદેવોએ પ્રરૂપેલાં ચારિત્રધર્મનો સ્વીકાર કરી નિર્વાણને માટે સદા પ્રયત્નશીલ છે, માટે તેઓ નમસ્કરણીય છે.
સાધુનું શ્યામવર્ણથી ધ્યાન કરવાનું કારણ :
સાધુભગવંતોનું ધ્યાન અષાઢી મેઘ જેવા શ્યામ વર્ણથી ક૨વાનું છે, કારણ કે -
૧. આચાર્યપદરૂપી સુવર્ણની પરીક્ષા સાધુધર્મરૂપી કસોટી પથ્થરથી થાય છે અને તે કસોટી પથ્થર શ્યામ હોય છે, તેથી સાધુનું ધ્યાન શ્યામવર્ણથી થાય છે.
૨. શત્રુને જીતવા જનારા સૈનિકો શ્યામ વર્ણનું લોહબખ્તર પહેરે છે, તેમ કર્મશત્રુની સામે યુદ્ધ કરવા જનારા આ સાધકો-સાધુઓ જૈનશાસનમાં સૈનિક જેવા છે પણ શ્યામ જણાય છે.
૩. જે અત્યંત પરિશ્રમ કરે છે, તે શ્યામ બની જાય છે. તેમ સાધુઓ પણ મોક્ષની સાધનાનો તીવ્ર પરિશ્રમ કરે છે, માટે શ્યામ છે.
૪. આત્મસાધક એવા સાધુઓ બાહ્ય-શારીરિક મલિનતા પ્રતિ દુર્ગંછા રાખતા નથી કે તેને દૂર કરવા પ્રયાસ પણ કરતા નથી. તેથી મલરૂપી પરિષહને સહન કરવાથી સાધુ શ્યામ જણાય છે. માટે તેમનું ધ્યાન શ્યામ રંગથી થાય છે.