________________
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર
સૂત્ર પરિચય :
નમસ્કાર મહામંત્રને નવકારમંત્ર, પંચમંગળ મહાશ્રુતસ્કંધ અને પંચપરમેષ્ઠી નમસ્કાર મંત્ર પણ કહેવાય છે. આ નવકાર મહામંત્ર, એક એક પદના પાંચ અધ્યયન અને ચાર પદોને એક ચૂલિકા મળીને બનેલો છે. તે સૂત્ર અને અર્થથી શાશ્વત છે. રત્નની પેટીનું વજન જેમ થોડું અને મૂલ્ય ઘણું હોય છે, તેમ પંચપરમેષ્ઠીને નમવારૂપ આ મંત્ર માત્ર અડસઠ અક્ષર પ્રમાણ હોવા છતાં અત્યંત ફળદાયક છે. જેમ તલમાં તેલ રહેલું છે, કમળમાં મકરંદ રહેલ છે, તેમ બધાય આગમોમાં આ પંચપરમેષ્ઠીઓ વ્યાપીને રહેલા છે. માટે જ આ પાંચેયનો જેમાં સમાવેશ થયો છે, એવા નમસ્કાર મહામંત્રનું મૂલ્ય ઘણું છે.
નવકારના ચૂલિકા સહિતનાં પાંચ પદો મહાશ્રુતસ્કંધ કહેવાય છે. શ્રત એટલે શાસ્ત્ર - જેમાં જડ અને જીવના સ્વરૂપની ઓળખાણ આપવામાં આવે છે અને સ્કંધ એટલે મૂળ - સર્વશ્રુતના મૂળ સમાન આ નમસ્કાર મહામંત્ર છે કારણકે, સર્વશ્રુતની અર્થરૂપે પ્રરૂપણા કરનારા અરિહંતભગવંતો છે અને ગણધરભગવંતો એ શ્રતને સૂત્રરૂપે ગૂંથે છે અને આ સૂત્રથી તે અરિહંતભગવંતોને નમસ્કાર કરાય છે, તેથી જ આ ગ્રંથ મહાશ્રુતસ્કંધ તરીકે ઓળખાય છે.
નમસ્કાર મહામંત્રને પંચપરમેષ્ઠી નમસ્કારમંત્ર પણ કહે છે. આ સૂત્રમાં ' જે પાંચને નમસ્કાર કરવામાં આવે છે, તે પાંચેય પરમ એટલે કે, ઉત્કૃષ્ટ સ્થાનને પામેલા છે અને તેથી તે પંચપરમેષ્ઠી ગણાય છે. તેમને કરેલો