________________
શ્રી કરેમિ ભંતે સૂત્ર
૧૬૫
આ પ્રતિજ્ઞાના અણિશુદ્ધં પાલન માટે શ્રાવકે તથા સાધુભગવંતે પોતાના મનવચન-કાયાના યોગોને સ્વાધ્યાયમાં, જાપમાં કે ગુરુ વૈયાવચ્ચમાં એવી રીતે જોડવા જોઈએ કે, જેને કારણે જગતના ભાવોથી તેનું મન કપાઈ જાય અને સૂત્રાર્થની પરાવર્તના દ્વારા પૂર્વે જે સાવદ્ય યોગના સંસ્કારો પડ્યા હોય તે પણ ધીમે ધીમે અલ્પ અલ્પતર થતા જાય.
દુનિયાભરના પાપ સાથે પોતાનો સીધો કે આડકતરો કઈ રીતે સંબંધ છે ? તેને કારણે સતત પોતાનો આત્મા કઈ રીતે કર્મથી બંધાઈ રહ્યો છે? તે તે ભાવોના પરિણમનથી પોતાનામાં કઈ રીતે વિહ્વળતા અને વ્યથા ઉત્પન્ન થાય છે ? આ બધી વિચારણાઓ કરીને આ સૂત્ર બોલી દુનિયાભરના પાપોથી અટકવાનું છે. જેનામાં આવું જ્ઞાન હોતું નથી, તે આત્મા આ સૂત્ર બોલી સાવઘ પ્રવૃત્તિથી અટકવા પ્રયત્ન કરી શકતો નથી, એટલે પાપથી વિરામ પણ પામી શકતો નથી અને તેથી જ આ પ્રતિજ્ઞાથી તેને આનંદની અનુભૂતિ પણ થતી નથી.
આ સૂત્ર બોલી આપણે કદાચ આ ભવમાં તન-મનથી પુણિયા શ્રાવક જેવું દેશથી સામાયિક અને ભગવાન વીર જેવું સર્વથી સામાયિક ન કરી શકીએ તો પણ આ સૂત્રના અર્થને ભણી આવા વિશિષ્ટ સામાયિકની રુચિ કેળવવા પ્રયત્ન કરીશું તો જરૂર પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બાંધી વિશિષ્ટ સામગ્રીને પ્રાપ્ત કરી, પુનઃ સામાયિકના સંસ્કારોને જાગૃત કરી, એક દિવસ આપણે પણ આપણા શ્રેયને ચોક્કસ પ્રાપ્ત કરી શકીશું. આ અભિલાષા સાથે આ સૂત્રના અર્થને આપણે વિચારીએ.
મૂળ સૂત્ર :
करेमि भंते ! सामाइयं, सावज् जोगं पञ्चक्खामि,
जाव नियमं पज्जुवासामि, दुविहं, तिविहेणं,
मणेणं वायाए कारणं, न करेमि, न कारवेमि,
તસ્સ ભંતે ! પશ્ચિમામિ, નિવામિ, રિજ્ઞામિ, અપ્પાળું વોસિરામિ
પદ
સંપદા
અક્ષર :૭૬
