Page Text
________________
જો યથા-તથા કરાયેલો હોય તો તે જીવને સંસારસાગર તરી પાર ઉતારવા માટે સમર્થ નીવડે છે. તેમાં કંઈ અતિશયોક્તિ નથી. પણ તેની પાછળ રહેલી વાત સમજવાની છે. જો સંવેદનાપૂર્વક નવકાર મંત્રની આરાધના થઈ હોય તો તેવો એક જ નવકાર એટલો સમર્થ-શક્તિશાળી બની જાય છે કે, જીવ અનેક જન્મોથી આત્મા ઉપર લાગેલાં કર્મોની નિર્જરા કરવા સક્ષમ બની રહે છે.
પુસ્તકમાં નિરૂપણ કરવામાં આવેલ સૂત્રોમાંથી આપણે એક સૂત્ર-ખમાસમણ સૂત્રની વાત કરીએ. તેને વિશે ચર્ચા કરતાં સાધ્વીશ્રી જણાવે છે કે, “ગુણવાન પ્રત્યેનો આદર જ ગુણની પ્રાપ્તિમાં વિઘ્ન કરનાર કર્મોનો નાશ કરે છે. આ રીતે વંદન કરનાર સાધક માટે આવો આદર જ ગુણપ્રાપ્તિનું કારણ બને છે.”
હવે જો ખમાસમણ બોલતી વખતે ક્ષમાદિ વિશિષ્ટ ગુણોવાળા ગુરુ પ્રતિ આદર જ ન હોય અને આદર વિના જ આ સૂત્રનું પોપટિયું રટણ કર્યું હોય તો તે ગુણપ્રાપ્તિને અવરોધનાર કર્મોનો નાશ કરવા માટે સક્ષમ નથી બનતું અને સાધક . આ સૂત્ર બોલીને કેટલીય વાર ખમાસમણાં લેવા છતાંય ખાસ લાભાન્વિત નથી થઈ શકતો.
સાધ્વીજી આ જ સૂત્રની છણાવટ કરતાં આગળ ઉપર લખે છે કે, “હે ક્ષમાશ્રમણ! આ શબ્દપ્રયોગ કરતાં જ ક્ષમાદિ દશે યતિધર્મનું સેવન કરતી વિશિષ્ટ ગુણસંપન્ન વ્યક્તિને હું ઇચ્છાપૂર્વક વંદન કરું છું, તેવો ભાવ ઉલ્લસિત થાય છે. તેને કારણે પોતે ગુણને અભિમુખ થાય છે અને પોતાના કષાયો વંદન કાળમાં શાંત થાય છે. આથી જ વંદન કરવાથી ક્ષમાભાવને અટકાવનાર કર્મનો પણ નાશ થાય છે.”
હવે જો આ સૂત્ર બોલનાર વ્યક્તિને ક્ષમાદિ દસ ગુણોનો ખ્યાલ જ ન હોય અને તે પ્રતિ આદર જ ન હોય તો તેનું મન આવા ભાવથી ઉલ્લસિત નહિ થવાનું અને ક્ષમાદિ ગુણોને આવૃત્ત કરનાર કર્મોનો ખાસ ક્ષય પણ નહિ થવાનો. .
લેખિકા આ જ વાતને આગળ ધપાવતાં કહે છે “ઈચ્છામિ ખમાસમણો.. બોલતાં મોક્ષમાર્ગના ઉપકારી ક્ષમાદિ ગુણયુક્ત પુરુષો હૃદયસ્થ હોય, તેમના પ્રત્યે હૈયામાં અત્યંત બહુમાનભાવ હોય અને આવા ગુણો મેળવવાની ઇચ્છા હોય તેવા આત્માઓને જ આ પદ બોલતાં ક્ષમાભાવને અટકાવનાર કર્મનો નાશ વગેરે ઉપર કહેલા લાભો થવાની સંભાવના છે, અન્યને નહિ.”
આ વાતનો મર્મ કે અર્થ એ થાય કે જેઓ ખાલી ચીલાચાલુ રીતે ગાડી ગબડાવતા હોય, તેમ સૂત્ર બોલીને વંદન કરે છે, તેમને વર્ષોનાં વર્ષો સુધી વંદનની ક્રિયા કરવા છતાંય કંઈ ખાસ લાભ નહિ થવાનો. આમ સૂત્રમાં આવતા શબ્દોના અર્થને સમજ્યા વિના તેની પાછળ ગર્ભિત રહેલા ગુણોનો ખ્યાલ જ આવવાનો નહિ. ગુણોનો ખ્યાલ
| SR No. | 005835 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |