________________
શ્રી લોગસ્સ સૂત્ર
આ પદ દ્વારા પૂર્વમાં આપણે જેમનું કીર્તન, વંદન અને પૂજન કર્યું, તે પરમાત્માનું વિશેષ સ્વરૂપ બતાવવામાં આવ્યું છે. પરમાત્મા લોકમાં ઉત્તમ છે અને વળી સિદ્ધ છે, એટલે કે એમણે સાધવા જેવું બધું સાધી લીધું છે.
અહીં જે “=Ä” પદનો પ્રયોગ કરાયો છે તે અત્યારના મારી બુદ્ધિમાં ઉપસ્થિત એવા “આ”ના અર્થમાં છે. સૂત્રની શરૂઆતથી અત્યાર સુધીના પદોચ્ચારણ દ્વારા જે તીર્થંકરોનું કીર્તન, વંદન અને પૂજન કરાયું તે અત્યારે મારી સન્મુખ સાક્ષાત્ છે એવી કલ્પના કરીને કહેવાય છે કે જેમની મેં પૂજાદિ
19
કરી એવા “આ” પરમાત્મા મને આરોગ્ય માટે બોધિ અને સમાધિ આપો.
૧૫૭
લોકમાં ઉત્તમ હોવું. એટલે પ્રાણીઓના સમુદાયમાં ઉત્તમ હોવું. અહીં ઉત્તમ શબ્દ પ્રધાન અર્થમાં વપરાયો છે. પરમાત્માએ પ્રબળ પુરુષાર્થ કરીને કલંકભૂત મિથ્યાત્વ-મોહનીયાદિ કર્મમળને દૂર કર્યો છે, તેથી તેઓ અન્ય જીવો કરતાં ઉત્તમ કહેવાય છે. વળી, ઉત્તમ શબ્દનો ‘અંધકારથી ઉપર ગયેલા' એવો પણ અર્થ થાય છે. અજ્ઞાનરૂપી અંધકારને દૂર કરીને પરમાત્માએ જ્ઞાનના પ્રકાશને પ્રાપ્ત કર્યો છે.
આ ઉપરાંત પરમાત્માની વિશિષ્ટતા બતાવતા તેઓને સિદ્ધ કહ્યાં છે. સિત્ એટલે કે બંધાયેલા કર્મ, તેને ધમી નાખનારને સિદ્ધ કહેવાય છે. સાધવા જેવું બધું સાધી લીધું હોય એને સિદ્ધ કહેવાય છે. પરમાત્માએ કર્મને બાળી નાંખ્યા છે. તેથી કરવા યોગ્ય બધું કરીને તેઓ કૃતકૃત્ય બનેલા છે. કર્મોની પરવશતા હોય ત્યાં સુધી કોઈને કોઈ પ્રયોજન સાધવાના બાકી હોય છે. કર્મ ખલાસ થાય પછી કાંઈ કરવાનું બાકી રહેતું નથી.
આસન વોહિામં સમાહિવમુત્તમં હિંદુ : (હે પરમાત્મા ! મને)
આરોગ્ય માટે બોધિલાભ અને શ્રેષ્ઠ તથા ઉત્તમ એવી સમાધિ આપો.
જેઓ લોકમાં ઉત્તમ છે અને સિદ્ધ છે, તેવા કીર્તન, વંદન અને પૂજન કરાયેલા આ પરમાત્મા પાસે માંગણી કરતાં સાધક કહે છે, હે નાથ ! આપ મને આરોગ્ય રોગ રહિતપણું આપો.
=
19. ને પદ્મવવા ૫ હોમ્સ સુરાસુરાÓવસ |
- (ચે.વં.મ.ભા., ગા-૩૬૦)