Page Text
________________
પ્રગટવાના કારણે અવિધિનો ભય સતત રહેતો હોય છે. તે જ રીતે અહીં પણ ક્યારેક પ્રમાદાદિના કારણે વિધિમાર્ગનું ઉલ્લંઘન થાય, ત્યારે અરેરે ! આનાથી તો મારો સંસાર ઘટવાને બદલે વધી જશે અને આ ઉત્તમ ક્રિયા પુનઃ પ્રાપ્ત નહિ થાય તો પછી ભવ અટવીમાંથી બહાર નીકળવાની ફરી ક્યારેય તક નહિ મળે એવો ભય રહે છે. આવા ભયના કારણે પણ સાધક અતિ સાવધાની પૂર્વક સૂત્રો વિચારવા લાગે છે અને આવી જાગૃતિ આવવી તે જ તદર્થાલોચનનું ફળ છે.
આ સૂત્રોનાં માધ્યમે કરવામાં આવતી ક્રિયા ભાવકિયા સ્વરૂપ બનવી જોઈએ. જ્યાં સુધી એ ક્રિયા ભાવક્રિયા ન બને ત્યાં સુધી પ્રધાન કોટિની દ્રવ્યક્રિયા તો બનવી જ જોઈએ. આ ક્રિયાને પ્રધાન કોટિની દ્રવ્યક્રિયા બનાવવા માટે સૂત્રાર્થનું જ્ઞાન અત્યંત જરૂરી છે. સૂત્રનો અર્થ સામાન્યથી સમજ્યા પછી તેના ઉપર ઊંડું ચિંતન કરવામાં આવે, એક-એક શબ્દ ઉપર અનુપ્રેક્ષા કરવામાં આવે અને ચિંતન, મનન અને ધ્યાન દ્વારા તે સૂત્રથી આત્માને જ્યારે ભાવિત બનાવવામાં આવે ત્યારે જ કરાતી ક્રિયા ભાવ ક્રિયા બની શકે.
સર્વ ક્રિયાઓને ભાવસભર બનાવવા માટે જ આ સૂત્રાર્થ લખવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે. જો કે આજ સુધીમાં પંચપ્રતિક્રમણ સૂત્રોના અર્થ ઉપર અનેક ગીતાર્થ ગુરુ ભગવંતોએ, તેમજ વિદ્વાન શ્રાવકોએ પ્રકાશ પાડેલ જ છે. પૂર્વધર પુરુષોએ આવશ્યક સૂત્રો ઉપર પંચાંગીની રચના પણ કરી છે. તો પણ ભાવાત્મક રૂપે સૂત્રના અર્થનું લખાણ થાય તો આજના કાળનાં બાળજીવોને વિશેષ ઉપકારનું કારણ બની શકે તેવા ઉદ્દેશથી જ માત્ર શબ્દાર્થ ઉપર લક્ષ્ય ન રાખતાં તે તે શબ્દો, પદો કે સૂત્રો બોલતાં હૃદયમાં કેવા ભાવો હોવા જોઈએ, તે વસ્તુ ઉપર આ લખાણમાં વધુ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. વળી, આવશ્યક નિર્યુક્તિ આદિ ગ્રંથોમાં એક એક શબ્દના અનેક અર્થ, નય, નિપાદિ કરેલ છે, છતાં આજના જીવો સામાન્યથી જેટલા ભાવોનું સ્કૂરણ કરી શકે તેટલા જ મુખ્ય અર્થ અહીં લેવામાં આવ્યા છે.
આ કોઈ વિશિષ્ટ લેખકનું લખાણ નથી, કોઈ સાહિત્યકારની આ કૃતિ નથી કે કોઈ વિદ્વાનનું બનાવેલ આ પુસ્તક નથી. આ પુસ્તકમાં લખાયેલાં ભાવો તો શાસ્ત્રાધારે અનુષ્ઠાન માટે યત્ન કરતા એક સાધકનાં શાસ્ત્રસંમત ભાવો જ છે. આ ભાવનો સ્ત્રોત સામાન્ય જનને માટે પણ ઉપકારી બની શકે તે આશયથી જ આ લખાણ તૈયાર થયેલ છે. *
અર્થનો નિર્ણય કરવા માટે ઘણા સંસ્કૃત, પ્રાકૃત ગ્રંથોની અને ગુજરાતી
| SR No. | 005835 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |