Page Text
________________
શ્રી તસ્સ ઉત્તરી સૂત્ર
આલોચનાદિ દ્વારા શુદ્ધિ કર્યા પછી પણ જો કાંઈ પ્રાયશ્ચિત્ત કરવાનું જરૂરી બનતું હોય તો તે કરવા માટે પણ તે સદા તત્પર હોય છે. તે વિચારતો હોય છે કે ‘યથાસમયે ગુરુ આગળ હું મારા અતિચારોનું પ્રકાશન કરીને, તેઓ જે પ્રાયશ્ચિત્ત આપે તે સમ્યક્ પ્રકારે ગ્રહણ કરું. શ્રી જિનેશ્વર ભગવાને પાપનો નાશ કરવા માટે જે દશ પ્રકારના પ્રાયશ્ચિત્ત કહ્યા છે, તેમાંથી કાયોત્સર્ગ નામનું પ્રાયશ્ચિત્ત કરવામાં પ્રવૃત્ત થઈને, હું ચિત્તની શુદ્ધિ કરી લઉં અને ફરી તે અતિચારો ન લાગે તેવી સાવધાની કેળવું.'
૧૧૫
ગુરુના ઉપદેશથી કે ભવાન્તરમાં થનારા પાપોદયના ભયથી ઘણીવાર પાપના નાશ માટે પ્રાયશ્ચિત્ત કરવાનો પરિણામ થઈ શકે છે. તો પણ જ્યાં સુધી પાપના કારણોનું શોધન નથી થતું ત્યાં સુધી પુનઃ પાપ થવાની સંભાવના રહે છે. તેથી પ્રાયશ્ચિત્ત કરતાં પહેલા આત્મા ઉપર જે મલીન સંસ્કારોરૂપ અશુદ્ધિઓ હોય તેને દૂર કરવી જોઈએ, તો જ પ્રાયશ્ચિત્ત શુદ્ધ થઇ શકે. એ શુદ્ધ પ્રાયશ્ચિત્તકરણનો ઉપાય વિશોધીકરણ છે.
તેથી હવે પ્રાયશ્ચિત્તકરણનો ઉપાય બતાવતાં કહે છે કે,
વિસોદી-રનેળ : વિશોધીકરણ કરવા દ્વારા
આત્માંની અશુદ્ધિઓને વિશેષ પ્રકારે શુદ્ધ કરવાની ક્રિયારૂપ અધ્યવસાયને વિશોધીકરણ કહેવાય છે. આ વિશોધીકરણથી જ પ્રાયશ્ચિત્તકરણ શુદ્ધ થઈ શકે છે.
જ
વિશુદ્ધિના પ્રકાર :
સામાન્યથી વિશુદ્ધિ બે પ્રકારની હોય છે,
૧. દ્રવ્ય વિશુદ્ધિ : ક્ષાર, સાબુ, પાણી વગેરે દ્રવ્યોથી શ૨ી૨, વસ્ત્રાદિને શુદ્ધ દ્રવ્ય વિશુદ્ધિ છે. અને
કરવા
૨. ભાવ વિશુદ્ધિ : દોષોથી મલીન બનેલા આત્માને આલોચના, સ્વાધ્યાય, તપ, કાયોત્સર્ગ આદિ ક્રિયાથી શુદ્ધ કરવો તે ભાવવિશુદ્ધિ છે.
આ પદ બોલતી વખતે ભાવવિશુદ્ધિ કરવાનો પ્રયત્ન કરવાનો છે. વિશોધીકરણ કરવા માટે આત્મામાં સુક્ષ્મ રીતે પણ કેવી અશુદ્ધિઓ પડી છે, તેનો વિચાર કરવો જોઈએ. પ્રમાદ, કુસંસ્કારો, વિષયો પ્રત્યેની આસક્તિ,
| SR No. | 005835 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 244 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |