Page Text
________________
No
દર્શન
3 प्रत्यक्षागमाश्रितमेवानुमानम् । न्यायमा० १.१.१ । ४ अनुमितिकरणमनुमानम् । परामर्शजन्य ज्ञानमनुमिति: । व्याप्तिविशिष्टपक्षधर्मताज्ञानं
परामर्शः । तर्कसंग्रह। ५ सिषाधयिषामात्रं न पक्षता, विनाऽपि सिषाधयिषां घनजितेन मेधानुमानात् । --
सिद्धान्तमुक्ता० ७० । . १ अत एव साध्यसन्देहोऽपि न पक्षता विनाऽपि साध्यसन्देहं तदनुमानात् । सिद्धौ .. - सत्यामपि सिषाधयिषासत्त्वेऽनुमितिर्भवत्येव । सिद्धान्तमुक्ता० ७० ।। ७ यत्र सिद्धिरस्ति सिषाधयिषा च नास्ति तत्र न पक्षता । सिद्धांतमुक्ता०७० । ८ सिषाधयिषाविरहविशिष्टसिद्धयभावः पक्षता । सिद्धान्तमुका० ७०। ५ न्यायवा०१.१.३३ । १० न्यायवाता० टी० १.१.३३; १.१.५ । ११ प्रमाणवा० (मनोरथ० सहित सं• राहुलजी) पृ० ४७१-४७३। न्याय
बिन्दु २.६। १२ प्रलोवार्तिक, अनुमानपरिच्छेद का० २४-५१ । १३ साध्यं च द्विविधं धर्मिविशिष्टो वा धर्मः शब्दस्यनित्यत्वं, धर्मविशिष्टो वा धर्म
अनित्यः शब्द इति । न्यायभा० १.१.३६ । १४ व्याप्यस्य पर्वतादिवृत्तित्व पक्षधर्मता । तर्कसंग्रह । १५ गृहीते नियमे यावत् पुनः क्वचिद्धर्मिणि धूमादेलिङ्गस्य प्रहणं न वृत्तं, तावन्न
भवति लिङ्गिनोऽवगतिरिति सम्बन्धग्रहणकालापेक्षया द्वितीय तल्लिङ्गदर्शनमपेक्षित
व्यम् । सैवेयं पक्षधभतोच्यते । न्यायम०, भा० १, पृ० ११२ । ११ 'यत्र यत्रे धूमस्तत्र तत्राग्निः' इति साहचर्यमियमो व्याप्तिः । तसंग्रह । १७ एकस्य साध्यस्य तदभावस्य वा योऽन्तः सहचारः अव्यभिचरितः सहचारः तस्या
यमित्यैकान्तिकः । न्यायकोश । १८ व्याप्तिः अविनाभावः नित्यसाहचर्यमित्यर्थः । न्यायम०, भा० १, पृ० १०३।
तस्मिन् सत्येव भवने न विना भवनं ततः ।
अयमेशविनाभावो नियमः सहचारिता । न्यायमं०, भा० १, पृ० ११० । ૧૯ આ સંદર્ભમાં કુમારિક ભટ્ટની બે કારિકાઓ યાદ રાખવા જેવી છે ?
व्याप्यस्य गमकन्वं च व्यापकं गम्यमिष्यते । यो यस्य देशकालाभ्यां समो न्यूमोऽपि वा भवेत् ॥ 'स व्याप्यो व्यापकस्तस्य समो वाऽभ्यधिकोऽपि वा । ... तेन व्याप्ये गृहीतेऽर्थे व्यापकस्तस्य गृह्यते ।
| SR No. | 005834 |
| Book Title | Shaddarshan Part 02 Nyaya Vaisheshik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagin J Shah |
| Publisher | University Granthnirman Board |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 628 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |