Shaddarshan Part 02 Nyaya Vaisheshik

SR No.: 005834
Original Sutra Author: N/A
Author: Nagin J Shah
Publisher: University Granthnirman Board
Publication Year: 1974
Total Pages: 628
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 11 MB

Page 414

યુદ્ધ ન
પાટીપ
१ विषयातिशयव्यतिरेकेण प्रत्ययातिशयानुपपत्तेः । न्यायमञ्जरी, पृ० २८५ । २ सामान्यं द्विविधं परमपरं चानुवृत्तिप्रत्ययकारणम् । पदार्थधसं० पृ० २९ । 3 तल्लक्षणं तु नित्यत्वे सति अनेकसमवेतत्वम् । सिद्धांतमुक्ता० ८ ।
४ तेनान्यापोहविषयाः प्रोक्ता: सामान्यगोचराः ॥ १३३ ॥ शब्दाश्च बुद्धयश्चैव वस्तुन्येषामसम्भवात् । प्रमाणवा० ३ ।
૩૯૬
५ वै०सू० १.१.४. ।
• १ तर्कसङ्ग्रह, Introduction p. XXXVII. यन्द्रानन्दृस्वीकृत सूत्रपाहमा आ સૂત્ર નથી એ ખેડાસના મતને પુષ્ટિ આપે છે.
७ अर्थ इति द्रव्य-गुण-कर्मसु । वै०सू० ८.२.३ ।
८ सदिति द्रव्य-गुण-कर्मसु सा सत्ता । वै०सू० १.२.७. । ८ वै०सू० १.१४ ।
· १० सामान्यं विशेष इति बुद्धद्यपेक्षम् । वै०सू० १.२.३. ।
·
- ११ भिन्नेषु पिण्डेषु अनुवर्तमानां 'गौगौ: ' इति बुद्धिमपेक्ष्य एभ्य एव च परस्परतो व्यावर्तमानाम् 'अयमस्मादन्यः' इति तदनुवृत्तिबुद्धयपेक्षं सामान्यं व्यावृत्तिबुद्धयपेक्षो विशेष इति । चन्द्रानन्दवृत्ति, वै०सू० १.२.३. ।
१२ सर्वस्य च वस्तुनो द्वावाकारौ, सामान्याकारो विशेषाकारश्च । न्यायवा० १.१.४ । १३ सामान्यादीनां त्रयाणां बुद्धिलक्षणत्वम् । पदार्थधर्मसं० पृ० ४९ । १४ बुद्धिरेव लक्षणं प्रमाणं येषां ते बुद्धिलक्षणाः । विप्रतिपन्नसामान्यादिसद्भावे बुद्धिरेव लक्षणं नान्यत् द्रव्यादिसद्भावे त्वन्यदपि तत्कार्यं प्रमाणं स्यादित्यर्थः । कन्दली पृ० ५० ।
૧૫
तच्च व्यावृतेरपि हेतुत्वात् सामान्य सद् विशेषाख्यामपि लभते । पदार्थधर्मसं० पृ० ३० ।
...
૧૬
पदार्थान्तरत्वं सिद्धम्, अत एव च नित्यत्वम् । पदार्थधसं० पृ० ७४८ । १७ सामान्यदृष्टान्तयोरैन्द्रियकत्वे समाने नित्यानित्यसाधर्म्यात् संशयः । न्यायसू०
५.१.१४ । ( भाष्य भुमो)
१८ आपेक्षिको वास्तवश्च कर्तृकरणादिव्यवहारः । कन्दली ।
१७ द्रव्यत्वादिकजातिस्तु परापरतयोच्यते ||९||
व्यापकत्वात् परापि स्याद् व्याप्यत्वादपरापि च । सिद्धान्तमुक्ता० ।
२० सदिति यतो द्रव्यगुणकर्मसु । वै०सू० १.२.७ । भिन्नेषु द्रव्यादिषु त्रिषु यतो जायते 'सत् सत्' इति बुद्धिः सा सत्ता | चन्द्रानन्दवृत्ति ।