Page Text
________________
વૈશેષિકદર્શન
૩પપ
११६ द्रव्ययोरिति चेत् , अवयवावयविनोस्तदभावात् । किरणावली पृ० १५१ । ११७ संयोगनाशो विभाग इति चेत्', न, अन्यतराश्रयविनाशात् संयोगविनाशे विभक्त
प्रत्ययप्रसङ्गात् । किरणावली पृ० १५१ । १६८ असति विभाग संयोगाभावस्य कस्मादुत्पादः १ कर्मणा क्रियत इति चेत् , न,
वर्मणा गुणविनाशे सामर्थ्यादर्शनात् : कन्दली पृ० ३६३ । ११८ शब्दविभागहेतुश्च । पदार्थव०सं० पृ० ३६३।। १७० प्राप्तिपूर्विकाऽप्राप्तिर्विभागः । पदार्थव०सं० पृ० ३६४ । १७१ अवस्थितिमात्रमिति महे, संयोगस्य विभागहेतुत्वेऽवयवसंयोगान्तरमेव तद्वि
भागस्योत्पत्तौ द्रव्यानुत्पत्तिप्रसङ्गात् । कन्दली पृ० ३६५।। १७२ वर्मत हकारी संयोगः कारणमिति चेत् ; अन्वयव्यतिरेका वधृतसामर्थ्य कमै व
___ कारणमस्तु, न संयोगः, तस्मिन् सत्यप्यभावात् । कन्दली पृ० ३६५ ।। १७३ स च त्रिविधः-अन्यतरकर्मजः, उभयकर्मजः, विभागजश्च विभाग इति । पदार्थ
घसं० पृ० ३३४ । . १७४-१७५ कन्दली पृ० ३६६ । १७९ विभागजन्तु द्विवेधः - कारणविभागात् , कारणाकारणविभागाच्च । पदार्थध०
सं० पृ० ३६९। १७७ तत्र कारणविभागात् तावत् कार्याविष्टे कारणे कोत्पन्नं यदा तस्यावयवान्तराद्
विभागं करोति न तदाऽवयवान्तरादिति स्थितिः । अतोऽवयवकर्म अवयवान्तरादेव विभागमारभते । ततो विभागाच्च द्रव्यारम्भकसंयोगविनाशः । तस्मिन् विनष्टे कार गाभावात् कार्याभाव इत्यवयविक्निाशः । यदा कारणयोर्वर्तमानो विभागः कार्यविनाशविशिष्टं कालं स्वतन्त्रं वा अवयवमपेक्ष्य सक्रियस्यैवावयवस्य कार्यसंयुक्ताद् आकाशप्रदेशाद् विभागमारभते न निष्क्रियस्य । पदार्थध०सं०
पृ० ३६५-३६९ । १७८ अवयवक्रिययोः अवयवविभागसमकालमाकाशादिविभागकर्तृत्वं नोपपद्यत इति ।
मा कार्षीदियं युगपद् विभागद्वयम् , क्रमकरणे तु को विरोधो येन विभागजनने दृष्टसामर्थ्यामिमां परित्यज्यादृष्टसामर्थ्यस्य विभागस्य विभागहेतुत्वमाश्रीयते ?
कन्दली पृ० ३७०-३७१ । १७८ यत् कर्म द्रव्यारम्भकसंयोगविरोधिनं विभागमारभते न तत् कर्म द्रव्यारम्भकसंयोगा
विरोधिनम् , यत् तु एवं न तद्विरोधिनमिति । विकस-कमलकुइमलादौ तथा दर्शनाच्चैतदवधारणीयम् । कार्यविपर्ययाद् भवितव्यं कारणविरोधेन । न हि कार्य विरुद्धमविरुद्ध जातीयं च कारणमिति सम्भवति । तदिह कारणे वर्तमानं वर्म यदि
| SR No. | 005834 |
| Book Title | Shaddarshan Part 02 Nyaya Vaisheshik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagin J Shah |
| Publisher | University Granthnirman Board |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 628 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |