Page Text
________________
3४८
११ न च व्यञ्जकाभावे व्यङ्ग्यग्रहणं भवति, तस्मान्न व्यजकः संयोगः, उत्पादके
तु संयोगे संयोगजाच्छन्दाच्छब्दसन्ताने सति श्रोत्रप्रयासन्नस्य ग्रहणमिति
संयोगनिवृत्तौ शब्दस्य ग्रहणमिति । न्यायमा० २.२.१३ । ११.२ कृतकवदुपचारात् । न्यायसूत्र २.२.१३ । तीव्र मन्दमिति कृतकमुपचर्यते तीव्र
सुखं मन्दं सुखं तीन दुःखं मन्दं दु:खमिति । उपचर्यते च तीव्र : शब्दो मन्दः .
शब्द इति । न्यायभा० २.२.१३ । '१३ संयोगस्य व्यञ्जकस्य तीव्रमन्दतया शब्दग्रहणस्य तीव्रमन्दता भवति, न तु ,शब्दो
भिद्यते. यथा प्रकाशस्य तीव्रमन्दतया रूपग्रहणस्येति । न्यायभा० २.२.१३ । १४ तच्च नैवम् , अभिभवोपपत्तेः ।...न च शब्दग्रहणमभिभावकं शब्दश्च न भिद्यते ।
शब्दे तु भिद्यमाने युक्तोऽभिभवः । तस्मादुत्पद्यते शब्दो नाभिव्यज्यत इति । न्यायमा० २.२.१३ । अभिभवानुपपत्तिश्च प्रहणयोर्युगपदसम्भवात् , न हि ग्रहणे
युगपद् भवतः । न्यायवा० २.२.१३ । १५ न हि समानदेशानामेकेन्द्रियग्राह्याणां व्यजकेषु नियमो दृष्टः । म हि प्रदीप
एकेन्द्रियप्राह्यमनेकमर्थं युगपत् सन्निपतितं न प्रकाशयति। न्यायवा० २.२.१३ ।
न च तीवेण व्यञ्जकेनैकस्य ग्रहणादन्यस्याग्रहणमुपपद्यते । व्यञ्जकेषु नियमानुप___लब्धेरित्युक्तम् । व्योमवती पृ० ६४२ । । १६ दोषात् । वै० सू० २.२.३५ । नित्यत्वेनाभिव्यक्तौ । शब्दोऽन्येन यज्ञे प्रयुक्तो
नान्येन प्रयुज्येत दर्भादिवद् यातयामत्वादिदोषात् । तम्मादनित्यः । चन्द्रा___ नन्दवृत्ति, वै० म० २.२.३५ । १७ प्रागुच्चारणादनुपलब्धेरावरणायनुपलब्धेश्च । न्यायसूत्र २.२.१८ । न य॑न्द्रिय
कस्यातीन्द्रियमावरणं प्रमाणेन क्वचिदुपलब्धम् । व्योमवती पृ० ६४८ । १८ सम्प्रदानात् । तदन्तरालानुपलब्धेरहेतुः । अध्यापनादप्रतिषेधः । न्यायसूत्र
२२.२५-२७ । सम्प्रदीयमानमवस्थितं दृष्टम् , सम्प्रदीयते च शब्द आचार्यणान्तेवासिने, तस्मादवस्थित इति । न्यायभा०२.२.२५ । अति सम्प्रदानेऽध्यापनं
न स्यादिति । न्यायमा० २.२.२७ । १८ किमाचार्यस्थः शब्दोऽन्तेवासिनमापद्यते तदध्यापनम् आहो स्विद् नृत्योपदेशवद्
गृहीतस्यानुक णमध्यापनमिति ? न्यायभा० २.२.२८ । ७० अभ्यासात् । न्यायसूत्र २.२.२९ । .७१ नान्यत्वेऽप्यभ्यासस्योरचारात् । न्यायसूत्र २.२.३० । (न्यायभाष्यसहित) •७२ सम्प्रतिपत्तिभावाच्च । वै० सू० २.२.४१ । विनाशित्वे शब्दस्य 'स एवायं
गोशब्दः' इति सम्प्रतिपत्तिः प्रत्यभिज्ञा न स्यात् , तस्मान्नित्यः । चन्द्रानन्दवृत्ति।
| SR No. | 005834 |
| Book Title | Shaddarshan Part 02 Nyaya Vaisheshik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagin J Shah |
| Publisher | University Granthnirman Board |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 628 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |