________________
૩૪૬
પટ્ટન
४१ तत्र रूपं चक्षुर्यायं पृथिव्युदकज्वलनवृत्ति द्रव्याद्युपलम्भकं नयनसहकारि शुक्लायनेकप्रकारं सलिलादिपरमाणुषु नित्यं पार्थिवपरमाणुष्वग्निसंयोगविरोधि सर्वकार्यद्रव्येषु कारणगुणपूर्वकमाश्रयविनाशादेव विनश्यतीति । पदार्थघ०सं० पृ०२५१-५२ । ४२ पदार्थघ०सं० पृ० २५९ ।
४३ पदार्थघ०सं० पृ० २५५ ।
४४ पदार्थध० सं० पृ० २५६ ।
४५ ं शब्दोऽम्बरगुणः श्रोत्रग्राह्यः क्षणिक : ... संयोग-विभाग-शब्दजः । पदार्थघ०सं० पृ० ६९२ ।
४६ संयोगविभागनिष्पन्नाद् वीचीसन्तानवच्छन्दसन्तानः... | पदार्थघ०सं० ६९६ । ४७ आद्यः शब्दः संयोगाद् विभागाच्च जायते, तत्पूर्वकस्तु शब्दादिति विवेकः । कन्दली पृ० ६९३ |
४८ कार्यकारणोभयविरोधी | पदार्थध सं० पृ० ६१२ | आयः शब्दः स्वकार्येण विरुध्यते, अन्त्यः स्वकारणेनोपान्त्यशब्देन विरुध्यते ... मध्यवर्तिनस्तूभयथा विरुध्यन्ते । कन्दलो पृ० ६९२-९३ ।.
●
४८ अन्यस्य विनाशकारणस्याभावात् । कन्दली पृ० ६९२ ।
५० ... प्रतिघातिद्रव्यसंयोगस्त्वन्त्यस्य शब्दस्य निरोधकः । न्यायभा० २.२.३५ । ५१ तस्यार्थः । प्रतिघातिद्रव्यं कुड्यादि । तत्संयोगो नभसः । एतदुक्तं भवति घनतर - द्रव्यसंयुक्तं नभो न शब्दसमवायिकारणतां प्रतिपद्यते ततश्च सन्नप्यसमवायिकारणं शब्दो न शब्दान्तरमारभते । न्या० वा० तात्पर्यटीका २.२.३५ ।
५२ पाणिकर्मणा पाणि- घण्टाप्रश्लेषो भवति । तस्मिंश्च सति शब्दसन्तानो नोत्पद्यते । अतः श्रवणानुपपत्तिः । तत्र प्रतिघातिद्रव्यसंयोगः शब्दस्य निमित्तान्तरं संस्कारभूतं निरुणद्धीत्यनुमीयते तस्य च निरोधाच्छन्दसन्तानो नोत्पद्यते । न्यायभा० २.२.३६ ।
43 एवं शब्दोऽप्याकाश न व्याप्नोति तत्रैवास्य देशमेदेनोपलम्भानुपलम्भाभ्यां युगपद् भाषाभावासंभवात् । कन्दली पृ० २४८ ।
५४ स द्विविधो वर्णलक्षणो ध्वनिलक्षणश्च । तत्र अकारादिर्वर्णलक्षणः । शङ्खादि - निमित्त ध्वनिलक्षणः । पदार्थधर्मसं० पृ० ६९३ |
पय पदार्थधर्मसं० पृ० ६९३ - ६९५ ।
६ पदार्थधर्मसं० पृ० ६९५ ६९६ ।
५७ म श्रोत्रं शब्ददेशमुपगच्छति, नापि शब्दः श्रप्रदेशम् तयोर्निष्क्रियत्वात् । अप्राप्तस्य ग्रहणं नास्ति, इन्द्रियाणां प्राप्यकारित्वात् । प्रकारान्तरेण चोपलब्धिर्न
...