________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
નીકળી પડ્યો છે અર્થાત્ તે આત્મસિદ્ધિના માર્ગ પર નીકળી પડ્યો છે. આનંદધામ એવું જે પોતાનું નિજસ્વરૂપ, એને પ્રાપ્ત કરવાની તીવ્ર અભીપ્સા તે ખોજી જીવમાં જાગી છે. આમ, આત્મસિદ્ધિની યાત્રા દુ:ખ સંબંધી વિચારણાથી શરૂ થાય છે. એમાં આગળ વધતાં સ્વરૂપનો નિશ્ચય થાય છે, સ્વરૂપની સિદ્ધિ થાય છે, સ્વરૂપમાં રમણતા થઈ ‘નિજ અનંત સુખ ભોગ'ની પ્રાપ્તિ થાય છે, દેહ છતાં દેહાતીત દશામાં વર્તના થાય છે.
પરમકૃપાળુદેવે આત્મસિદ્ધિની આ યાત્રાનો પ્રારંભ દુઃખની વિચારણાથી કર્યો છે. અધ્યાત્મયાત્રાની શરૂઆત આપણાં દુઃખ, આપણી વેદના, આપણી પીડા, આપણી સમસ્યાની વિચારણાથી થવી જોઈએ. મને દુઃખ કેમ ગમતું નથી? દુઃખ કેમ ઉત્પન્ન થાય છે? કઈ રીતે તેનાથી મુક્ત થઈ શકાય? એવા પોતાના જીવન સંબંધી પ્રશ્નો જાગવા એ ધર્મની સાચી જિજ્ઞાસા છે. સાચા પ્રશ્નો એ જ છે કે જેનો સંબંધ પોતાના જીવન સાથે હોય, નહીં કે ગ્રંથો સાથે. પુસ્તકોમાંથી ઉત્પન્ન થતા પ્રશ્નો જીવનરૂપાંતરણમાં એટલા મદદરૂપ નથી કે જેટલા જીવનમાંથી ઉત્પન્ન થતા પ્રશ્નો! પુસ્તકોમાંથી ઊઠતા પ્રશ્નોથી માહિતી વધે છે, જ્યારે જીવનમાંથી ઊઠતા પ્રશ્નો રૂપાંતરણ તરફ ગતિ કરાવે છે.
સાચા સાધકની નિશાની
સાચો સાધક એ છે કે જેના પ્રશ્ન પુસ્તકમાંથી નહીં પણ
૭૨
