________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
જે સ્વરૂપ
7
જીવમાત્ર દુ:ખથી પરિચિત છે અને તેથી જ પરમકૃપાળુદેવે આત્મસિદ્ધિની યાત્રા ‘દુઃખ’થી શરૂ કરાવી સમજ્યા વિના, પામ્યો દુ:ખ અનંત.....' (શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર, ગાથા-૧)
દુઃખ દૂર કરવાના પ્રયત્ન
દરેક મનુષ્ય દુ:ખ દૂર કરવાનો પ્રયત્ન કરે છે. તે જે કંઈ કરે છે તે દુઃખથી મુક્ત થવા માટે કરે છે. મનુષ્ય જેને દુઃખ માને છે, જેને પીડા માને છે, જેને કષ્ટ માને છે તેને દૂર કરવાનો તે પ્રયત્ન કરે છે. દરેક મનુષ્ય પોતાના કષ્ટને, પોતાની પીડાને, પોતાના દુઃખને દૂર કરવાનો પ્રયત્ન કરે છે. દરેક મનુષ્ય આ જ કરી રહ્યો છે ચાહે તે ધન શોધતો હોય, યશ શોધતો હોય, પદ' શોધતો હોય કે પ્રતિષ્ઠા શોધતો હોય.....તે પોતાના દુઃખને દૂર કરવાનો ઉપાય જ આદરી રહ્યો છે.
-
જ્ઞાનીઓ કહે છે કે જે દુઃખ દૂર કરવાનો પ્રયત્ન કરે છે - એ જાણ્યા વિના કે દુઃખ શું છે અને દુઃખનું યથાર્થ કારણ શું છે, તે મૂઢ છે અને તે તેના પ્રયત્નોમાં ક્યારેય સફળ થઈ શકશે નહીં અર્થાત્ દુઃખ દૂર કરી શકશે નહીં. તે એક દુઃખ દૂર ક૨શે તો તેને બીજું દુઃખ ઘેરી વળશે, કારણ કે મૂળ કારણ મોજૂદ રહ્યું છે. પીડાનું કારણ બદલાશે, દુઃખ રૂપાંતરિત થશે એટલું જ; બાકી એક દુઃખને દૂર કરશે તો બીજું આવી પડશે, કારણ કે મૂળ કારણ હજુ વિલીન થયું નથી.
૫૦