________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
૧૯૫૨ના આસો વદ ૧, ગુરુવાર, તા. ૨૨-૧૦-૧૮૯૬ના શુભ મંગલ દિવસે આત્માનુભવપૂર્વક સ્કુરાયમાન થયેલ ગહન તત્ત્વોને “શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર' રૂપે સાદી, સરળ, ભાવવાહી વાણીમાં ગૂંથ્યાં. સ્વાતિ નક્ષત્રમાં છીપમાં પડેલું મેઘબિંદુ જેમ સુંદર મોતીમાં પરિણમે છે, તેમ શ્રી સૌભાગ્યભાઈ જેવા સુપાત્ર જીવ દ્વારા કોઈ ભાગ્યશાળી ક્ષણે થયેલી. વિનંતીના પરિપાકરૂપે શ્રીમદ્ભા અંતરમાં ૧૪ પૂર્વના સારરૂપ “શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર'રૂપી અમૂલ્ય મોતી ઉત્પન્ન થયું. આ બદલ જગત શ્રી સૌભાગ્યભાઈનું ઋણી છે. શ્રીમદે પણ “શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર'માં ત્રણ સ્થળે તેમનો ઉલ્લેખ કરી તેમને અમર કર્યા છે - “મૂળ હેતુ એ માર્ગનો, સમજે કોઈ સુભાગ્ય(ગાથા-૨૦) અને “ઉદય ઉદય સદ્ભાગ્ય' (ગાથા-૯૬), આ બે ગાથામાં ગર્ભિતપણે ઉલ્લેખ કર્યો છે. અને “શ્રી સુભાગ્ય ને શ્રી અચળ, આદિ મુમુક્ષુ કાજ; તથા ભવ્યતિત કારણે, કહ્યો બોધ સુખસાજ.' એ ૧૨૭મી ગાથા પછીની રદ કરેલી ગાથામાં ‘શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્રી શ્રી સૌભાગ્યભાઈ આદિ માટે રચ્યું હતું તે પ્રગટપણે જણાવ્યું છે.
ગ્રંથશીર્ષકની યથાર્થતા
શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર' નામથી પ્રખ્યાતિ પામેલી શ્રીમદ્દી આ પરમાર્થગંભીર પદ્યરચના અદ્ભુત તત્ત્વકળાથી ગૂંથાયેલી છે. સેંકડો પંડિતો સાથે મળીને ગમે તેટલું મથે તોપણ પોતાની રચેલી તર્કપ્રધાન કૃતિઓ દ્વારા જે તત્ત્વનિષ્કર્ષ ન