________________
પૂજ્ય શ્રી અંબાલાલભાઈ
(૨) તમારા ઘરે કોઈએ ખૂંટી ઉપર કફની ટાંગી હોય. એ જોઈને અંધારામાં તમને એમ લાગે છે કે કોઈ ઊભું છે પણ પ્રકાશમાં જણાય છે કે ત્યાં કોઈ મનુષ્ય નથી. જાણવા માટે આંખને પ્રકાશ જોઈશે. ભીતર પણ પ્રકાશ જોઈએ, બહાર પણ પ્રકાશ જોઈએ.
(૩) બગીચામાં કોઈ સુથાર જાય તો તેને ફૂલ નથી દેખાતા, તેને માત્ર લાકડું દેખાય છે. તે વિચારશે કે કયા વૃક્ષને કાપીને બજારમાં વેચું. કોઈ માળી આવે તો તેને લાકડું નહીં દેખાય, માત્ર ફૂલ દેખાશે. કવિને ફૂલ પણ નહીં દેખાય, માત્ર સૌર્ય દેખાશે. તો વળી ચિત્રકારને માત્ર રંગો જ દેખાશે!
ઇન્દ્રિયો અભ્યાસ અનુસાર જાણે છે
તમને એવું લાગે છે કે જ્યારે તમે બગીચામાં જાઓ છો તો બગીચામાં જે હોય તે તમને જણાય છે, દેખાય છે; તમારા મિત્રને જે દેખાય છે તે જ તમને દેખાય છે પણ એવું નથી. જો તમારા મિત્રની આંખો બીજી વાત માટે અભ્યસ્ત હશે તો તેને તેવું દેખાશે. તમને બીજું કાંઈ દેખાશે. ઇન્દ્રિયો તમને જે બતાવે છે. તે માત્ર તમારી આદત છે. તમે જે જોવાની આદત પાડી છે એ જ તમને દેખાય છે.
ઇન્દ્રિયોને જે આદત પડી હોય તે જુએ છે, તે પ્રમાણે જોવાની, સાંભળવાની, સૂંઘવાની ઇત્યાદિ ક્રિયા કરે છે.
૧૬૭