________________
પૂજ્ય શ્રી લલ્લુજી મુનિ
સત્ય સનાતન છે, સદા છે, નિરંતર છે. એમ છતાં તેની “સાથેનું આપણું અનુસંધાન નિરંતર નથી. ધારો કે કોઈ ગામ એવું હોય કે જ્યાં લોકો માત્ર જમીન તરફ જ જોતા હોય, કોઈને આકાશની ખબર ન હોય; ત્યાં એક દિવસ જો કોઈ માણસ પોતાની દૃષ્ટિ ઉપર કરે અને આકાશને જોઈને કહે કે “મને કોઈ અપૂર્વ વસ્તુની પ્રાપ્તિ થઈ છે' તો તે ખોટો નથી. હવે જો કોઈ તેને કહે કે આમાં અપૂર્વ શું? આકાશ તો પહેલેથી જ હતું, બાપ-દાદાઓને એની ખબર હતી, પુસ્તકોમાં પણ લખેલું છે તો તેની વાત પણ સાચી છે! તો અહીં સાચું શું? આકાશ અપૂર્વ નથી પણ આકાશની અનુભૂતિ જરૂર અપૂર્વ છે. જ્યારે પૂજ્ય શ્રી લલ્લુજી મુનિ કહે છે કે શ્રી આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર અપૂર્વ છે તો તેઓ આ કથન સત્યના સંબંધમાં નહીં પણ તેની અનુભૂતિ અને અભિવ્યક્તિના સંબંધમાં કરી રહ્યા છે. સત્ય (તત્ત્વ) તો સદા સનાતન જ છે પરંતુ જ્યારે તેનું અનુસંધાન થાય છે, જ્યારે તેની અનુભૂતિ થાય છે ત્યારે તે અનુસંધાન અનુભૂતિ અવશ્ય અપૂર્વ જ હોય છે.
ઉપલબ્ધિની ઘટના અપૂર્વ
સવાલ એ નથી કે આકાશના સંબંધમાં અગાઉ કાંઈ કહેવાયું છે કે નહીં. સવાલ એ પણ નથી કે આકાશના સંબંધમાં જે કહેવાયું છે તે જૂનું છે કે નવું. સવાલ એ છે કે આપણો તેની સાથે સંબંધ થયો છે કે નહીં. ભગવાન મહાવીરે જે કહ્યું હતું એનાથી પરમકૃપાળુદેવે જે કહ્યું એ ભિન્ન નથી.
૯૭
