________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
હોય, જે ન તો ક્યારેય જૂનું થાય છે કે ન ક્યારેય નવું થઈ શકે છે. આજે જે નવું હોય, તે આવતી કાલે જૂનું થઈ જશે. જે આજે જૂનું દેખાય છે, તે ગઈ કાલે નવું હતું. હકીકતમાં, સત્યના સંબંધમાં “નવું” અને “જૂનું એ શબ્દપ્રયોગ એકદમ વ્યર્થ છે. નવું તે હોય છે જે જન્મે છે, જૂનું થાય છે, લુપ્ત થાય છે. સત્ય ન જન્મે છે, ન જૂનું . થાય છે, ન નષ્ટ થાય છે.
તરંગ નવો હોઈ શકે છે. તરંગ જૂનો પણ હોઈ શકે છે. પરંતુ સાગર ન નવો છે, ન જૂનો. વાદળાં નવાં થઈ શકે છે, જૂનાં પણ થાય છે પરંતુ આકાશ ન નવું છે, ન જૂનું. એ જ રીતે, સત્ય પણ નવું કે જૂનું કાંઈ જ નથી. તેથી કોઈ જો એમ કહે કે સત્ય પ્રાચીન છે. અથવા કહે કે સત્ય અપૂર્વ (નવું) છે તો આ દાવો મૂર્ખતાપૂર્ણ છે.
સત્યની અનુભૂતિ અપૂર્વ હોય
બે પ્રકારના દાવા દુનિયામાં થાય છે. એક વર્ગ એમ કહે છે કે સત્ય પ્રાચીન છે, હજારો વર્ષ જૂનું છે. બીજો વર્ગ એમ કહે છે કે સત્ય બિલકુલ નવું છે. પહેલો વર્ગ કહે છે કે સત્ય અમારા શાસ્ત્રમાં છે. બીજો વર્ગ કહે છે કે સત્ય નવું છે - અપૂર્વ છે, કારણ કે આવું પહેલાં લખાયેલું નથી. વાસ્તવમાં સત્ય માટે નવું કે જૂનું, પૂર્વાનુપૂર્વ કે અપૂર્વ – એવો વ્યવહાર થઈ શકે નહીં. તો પછી અહીં ‘અપૂર્વ કહેવા પાછળ શું આશય છે?