________________
૭-૪-૬૮' થી અન્ય જ્ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી વૈવમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિવસ્થાપત્યાનિ આ અર્થમાં વિદ્દ નામને ‘વિવારે૦ ૬-૧-૪૧’ થી વિહિત ગર્ પ્રત્યયનો ‘દુષ્ક૦ ૬-૧-૧૨૪' થી લોપ થવાથી વિલ નામ ગોત્ર પ્રત્યયાન્ત છે. ચૌપાવાવાાતમ્ આ અર્થમાં ગૌપાવ નામને આ સૂત્રની સહાયથી ‘ગોત્રા૬૦ ૬-૩-૧૬૬’ થી અગ્ (અ) પ્રત્યય. ‘ઝવ′′૦ ૭-૪૬૮' થી અન્ય જ્ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પશવમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- વિદના ગોત્રાપત્યોથી આવેલું. ઉપગુના અપત્યથી આવેલું. ‘ઝીપાવ’ની પ્રક્રિયા માટે જાઓ ‘પૂ.નં. ૬-૧-૧૩′ ||૧૧||
नृ-हेतुभ्यो रूप्य मयटौ वा ६।३।१५६ ॥
પુરુષ સ્વરૂપ મનુષ્યવાચક અને હેત્વર્થક- પશ્ચમ્યન્ત નામને આગત અર્થમાં ઋચ તેમ જ મવદ્ પ્રત્યય વિકલ્પથી થાય છે. ચૈત્રાવા તમ્ આ અર્થમાં ચૈત્ર નામને આ સૂત્રથી ચ અને મયર્ (મય) પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી ચૈત્રણ્યમ્ અને ચૈત્રમવમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી સ્પષ્ટ અને મવદ્ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ચૈત્ર નામને ‘વોરીયઃ ૬-૨-૩૨' થી વ પ્રત્યય. ‘અવ૦ ૭-૪-૬૮’ થી અન્ય મૈં નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ચૈત્રીયમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે સમાવતમ્ આ અર્થમાં હેતુવાચક સમ નામને આ સૂત્રથી વ્થ અને મવદ્ પ્રત્યય. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ચ અને મયર્ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ‘હાતિમ્યઃ ૬-૨-૬રૂ' થી દ્ર્ય પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી સમજણ્યમ્ સમમયમ્ અને સમીયમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃચૈત્રથી આવેલું. સમાન કારણે આવેલું. ૧૯૬
प्रभवति ६।३।१५७ ॥
પશ્ચમ્યન્ત નામને પ્રભવ-પ્રથમ ઉપલભ્યમાનતા અર્થમાં યથાવિહિત ઝળુ વગેરે પ્રત્યય થાય છે. હિમવતઃ પ્રમવૃત્તિ આ અર્થમાં હિમવત્ નામને આ
૨૧૦
