________________
સૂત્રમાં આ પ્રમાણે નિમિત્ત સપ્તમીનો નિર્દેશ હોવાથી ઉકાઈ ના નિમિત્તભૂત જ સ્વાદિ વિભતિનો આ સૂત્રથી લોપ થાય છે. પરતુ તદુત્તર (0ાર્થોત્તર) કાલમાં થનારી સામાસિકાદિ નામો સમ્બન્ધી સ્વાદિ વિભતિના પ્રત્યાયનો આ સૂત્રથી લોપ થતો નથી. - એ યાદ રાખવું. વિત્રા ની ઈચ આ વિગ્રહમાં વિત્રી + રિસ અને જો + સિ આ અવસ્થામાં “પાર્થ વા૦ ૩-૧-૨૨' થી બહુવીહિ સમાસ. બહુવતિ સમાસના નિમિત્તભૂત સિ પ્રત્યય સ્વરૂપ સ્વાદિ વિભતિનો આ સૂત્રથી લોપ. “પરત: સ્ત્રી રૂ-ર-૪૬' થી ચિત્રા નામને પુંવર્ભાવ થવાથી આ૫ પ્રત્યયની નિવૃત્તિ. “રોચ્ચાને ર૪-૫૬’ થી જો નામના શો ને હસ્વ ૩ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વિત્રઃ આ પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ચિત્ર રૂપવાળી ગાયવાળો. પુત્રમચ્છતિ આ અર્થમાં પુત્ર + શમ્ આ અવસ્થામાં પુત્રનું ને (દ્વિતીયાના પુત્ર નામને) “માવ્યયા૩-૪-૨૩' થી વચન () પ્રત્યય. આ સૂત્રથી નામધાતુ સ્વરૂપ વૃત્તિના કારણભૂત લમ્ સ્વરૂપ સ્વાદિ વિભતિનો લોપ. “નિ ૪-૩-૧૭૨ થી પુત્ર ના ને હું આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પુત્રીતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થપુત્રની ઈચ્છા કરે છે. પોરપત્યમ્ આ અર્થમાં પશ્યન્ત ૩૫] નામને “સોડત્યે ૬-૧-૨૮ થી તદ્ધિતનો [ () પ્રત્યય. તદ્ધિત વૃત્તિના નિમિત્તભૂત સાદિ વિભક્તિ સ્વરૂપ કર્યું પ્રત્યાયનો આ સૂત્રથી લોપ. વૃધિઃ ચરે૭-૪-૧' થી ૩પનામના આધ ૩ ને વૃદ્ધિ થી આદેશ. સ્વચ૦ ૭-૪-૭૦ થી અન્ય ૩ ને ગર્વ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી ગૌપાવ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - જેની પાસે ગાય છે તેનું સન્તાન.
કત વ તુલ્o. .. આશય સ્પષ્ટ છે કે “નામ નાના ૩-૧-૧૮'...વગેરે સમાસ વિધાયક સૂત્રોથી નામ ને નામ ની સાથે સમાસનું વિધાન હોવા છતાં આ સૂત્રથી તાદૃશ સમાસાદિ વૃત્તિના નિમિત્તભૂત ચારિ વિભતિના લોપનું વિધાન કર્યું હોવાથી આ સૂત્રના સામર્થ્યથી જ સમાસવિધાયક તે તે સૂત્રો સ્વાદિ
१६३
