________________
થી સપ્તમી વિભક્તિ થાય છે. અર્થ - ઘરમાં સુવું તે. I૮દ્દા
* તિરસ્ત્રાવસ્થ વા વારાણા
ત્યધિકાર માં વિહિત અને જીવ (ક) પ્રત્યયથી ભિન; અને કર્મ તથા કરૂંવાચક નામ - એ બંને નામોને ષષ્ઠી વિભતિ થવામાં કારણભૂત એવો જે કૃત્ પ્રત્યય; તે કૃત્યત્યયાન્ત ધાતુના કરૂંવાચક ગૌણ નામને વિકલ્પથી ષષ્ઠી વિભતિ થાય છે. વિવિત્રી સૂત્રાણાં કૃતિરાવાસ્ય અને વિવિત્રા સૂત્રાળ કૃતિરીવાજ - અહીં ૐ ધાતુને ત્રિય જિ: -રૂ-૧૦” થી વિહિત 9િ (તિ) પ્રત્યય, ત્યધિકારમાં વિહિત ૩ અને ૪ પ્રત્યયથી ભિન્ન છે. તદન્ત (જીિ પ્રત્યયાન્ત) # ધાતુના કર્મ અને કવાચક ગૌણનામ સૂત્ર અને વાર્ય ને અનુક્રમે ‘ર્મનિ વૃd: ૨-૨-૮૩ અને ‘ત્તેરિ ૨-૨-૮૬ થી ષષ્ઠી વિભતિની પ્રાપ્તિ છે. તેથી ઉભયનામને ષષ્ઠી વિભતિમાં કારણભૂત એક રિજી પ્રત્યયાન્ત શ્ર ધાતુના કરૂંવાચક ગૌણ નામ નીવાર્ય ને આ સૂત્રથી વિકલ્પ ષષ્ઠી વિભતિ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ષષ્ઠી વિભતિ ન થાય ત્યારે હેતુ- ૨-૨-૪૪ થી તૃતીયા વિભક્તિ થાય છે. અર્થન આચાર્યની સૂત્રોની રચના સુંદર છે. કિહેતોત્યેિવનું વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્મૃધિકારમાં વિહિત માં અને પ્રત્યયથી ભિન્ન એવો એક જ પ્રત્યય, કર્ણ અને કર્મવાચક ગૌણ નામ - ઉભયને ષષ્ઠી વિભક્તિની પ્રાપ્તિમાં કારણભૂત હોય તો તદન્ત ધાતુના કરૂંવાચક ગૌણનામને વિકલ્પથી ષષ્ઠી વિભતિ થાય છે. તેથી સવિર્યમોનસ્ય પોગતિથીનાં ૨ પ્રાદુર્ભાવ અહીં કર્મવાચક ગૌણનામ કોન ને “ર્મળ ક્ત: ૨-૨-૮૩' થી વિહિત ષષ્ઠીની પ્રાપ્તિ માં કારણભૂત કૃત્રત્યય; પર્ ધાતુથી વિહિત (માવISત્રે પ૩-૧૮ થી વિહિત) – પ્રત્યય છે; અને કરૂંવાચક ગણનામ તિથિ ને ‘રિ ૨-૨-૮૬’ થી વિહિત ષષ્ઠીની પ્રાપ્તિમાં કારણભૂત કૃમ્રત્યય
