________________
તીર્થોમાં બનાવ્યા વિનાની યજ્ઞભૂમિને સ્થી કહેવાય છે; ઘરે બનાવેલી તે ભૂમિને સ્થા કહેવાય છે. ઘીવગેરે લાવવાના ભાજન વિશેષને વુન્દ્રી કહેવાય છે; તેનાથી અન્ય ભાંગી ગયેલા ભાજનને વુઠા કહેવાય છે. કાળા અર્થમાં સ્ત્રીલિંગમાં જારી કહેવાય છે; તેનાથી અન્ય અર્થમાં વાળા કહેવાય છે. લોઢાના પાત્ર વિશેષને ુશી કહેવાય છે; એવા જ કાષ્ઠાદિથી બનેલા પાત્રને હ્રા કહેવાય છે. મૈથુનની ઈચ્છાવાલી સ્ત્રીને ામુદ્દી કહેવાય છે; અન્ય ઈચ્છાવાલી સ્ત્રીને મુજ કહેવાય છે. પેટની નીચેના ભાગ વિશેષને ટી કહેવાય છે. ચઈ ને ા કહેવાય છે. કેશપાશને વરી કહેવાય છે, કાબડચીતરા વર્ણવાલીને વરા કહેવાય છે......... ઈત્યાદિ અન્યત્ર અનુસન્ધેય છે. રૂના
नवा शोणादेः २|४ | ३१ ॥
શોખ ઘન્ડ વગેરે શોવિ ગણપાઠમાંના નામોને સ્ત્રીલિગમાં વિકલ્પથી કી પ્રત્યય થાય છે. શોખ અને ચપ્પુ નામને આ સૂત્રથી ડી પ્રત્યય. ‘ગમ્ય ક્યાં તુ ૨-૪-૮૬' થી ઙી ની પૂર્વેના અનો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી શોળી અને પછી આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ી પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ‘આત્ ૨-૪-૧૮’ થી ગપ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી શોળા અને પછા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- લાલવર્ણવાળી. ક્રોધવાળી.૩૧||
इतोऽक्त्यर्थात् २|४|३२||
ત્તિ (તિ) પ્રત્યયના અર્થમાં વિહિત પ્રત્યય જેના અન્તે છે – એવા નામોને છોડીને અન્ય ફારાન્ત સ્ત્રીલિગ નામોને વિકલ્પથી પ્રત્યય થાય છે. ભૂમિ અને ભ્રૂત્તિ નામને આ સૂત્રથી ઊઁ પ્રત્યયાદિ
२३५
