________________
૫૧ - કર્તા બનતો હોય તે) અને મન્નકરણ (મંત્ર જેનું કરણ બનતો હોય ' તે) આવા અર્થમાં વર્તતાં ૩૫ ઉપસર્ગપૂર્વક આ ધાતુથી કર્તામાં
આત્મપદ થાય છે. વિવેચન : (૧) દેવાર્યા = નિનેદ્રમ્ ૩પતિyતે = દેવની પૂજા કરે છે.
૩૫+થી+તે – તિર્ ત... ૩-૩-૬ થી તે પ્રત્યય. ૩૫+ાગ-તે – કર્ય. ૩-૪-૭૧ થી શત્ પ્રત્યય.
૩પતિકતે – તિવું... ૪-૨-૧૦૮ થી થા નો તિક આદેશ. (૨) મૈત્રી - fથાન ૩પતિકતે = સારથીઓની સાથે મૈત્રી કરે છે. (મૈત્રી
હેતુથી સારથીઓની આરાધના કરે છે.) (૩) સંગમ - યમુના ફિલમ ૩૫તિકતે = યમુના નદી ગંગા નદીને મળે છે. (૪) પથિકર્તક - સુખમ્ ૩પતિwતે પસ્થા = આ માર્ગ સુબદેશ (તરફ)
જાય છે. (૫) મન્નકરણ - રેરા પરંપત્યમ્ સતત = ઐન્દી રૂચાવડે (તે સંબંધી મત્ર શબ્દ વડે) ગાપત્યની (અગ્નિની) સ્તુતિ કરે છે.
वा लिप्सायाम् । ३-३-६१ અર્થ- લીસા (લાલચ) અર્થ ગમ્યમાન હોય તો ૩૫ ઉપસર્ગપૂર્વક સ્થા
ધાતુથી કર્તામાં આત્મને પદ વિકલ્પ થાય છે. વિવેચન : અક્ષ: તાતૃતમ્ ૩૫તિષ્ઠતિ ૩૫તિકતે વા = ભિક્ષા મને મળે એ
- લાલચે ભિક્ષુક દાતાનાં મૂળ પાસે ઊભો રહે છે. .
સોનૂર્વેદે રૂ-રૂ-દર અર્થ - કનૂર્ણ = ઉંચે ઉઠવાની ચેષ્ટા સિવાયના અર્થમાં વર્તતાં ત્
ઉપસર્ગપૂર્વક થા ધાતુથી કર્તામાં આત્મપદ થાય છે. વિવેચનઃ મુૌ ઉત્તિwતે = મોક્ષ માટે આરાધના કરે છે. સાધનિકા ૩-૩
૬૦ માં જણાવ્યા પ્રમાણે થશે. ૩મનૂર્વેતિ વિમ્ ? માસનાન્ રિઝતિ = આસન પરથી ઉભો થાય છે. અહીં ડર્ પૂર્વક થા ધાતુ છે પણ ઊંચે ઉઠવાની ચેષ્ટા પ્રવર્તે છે તેથી આ સૂત્રથી આત્મપદ ન થતાં શેષા.... ૩-૩-૧૦૦ થી પરસૈપદ
ર
