________________
लुब्धवान्, लुब्ध्वा.
તું નામ્ પત્ = કુવામાંથી પાણી કાઢ્યું. સાધુનિકા અગ્નો... ૪૨-૪૬ માં જણાવેલ છે. અહીં પૂજા અર્થ નથી તેથી આ સૂત્રથી ટ્ આગમ થયો નથી.
૫૫૯
વવા પ્રત્યય પર છતાં તુમ્ ધાતુને સન્તુમે... ૪-૪-૪૬ થી અને અન્ ધાતુને તિો વા ૪-૪-૪૨ થી વિકલ્પે ટ્ આગમની પ્રાપ્તિ હતી તેથી તુમ્ અને સ્ બન્ને ધાતુને હ્ર-વતુ પ્રત્યય પર છતાં વેટોડપતા: ૪-૪-૬૨ થી રૂર્ આગમનો નિષેધ હતો તેને વિમોહન અને પૂજા અર્થમાં ટ્ આગમની પ્રાપ્તિ કરવા માટે આ સૂત્રની રચના છે. તુમન્-ઢ્ય (૧૧૯૮) ધાતુને સહનુમે... ૪-૪-૪૬ થી રૂર્ આગમ વિકલ્પે થાય છે તેથી સુબ્બા, તોમિત્વા પ્રયોગ થશે. તથા વૌ વ્યજ્ઞનાવે... ૪-૩-૨૫ થી સેટ્ ા વિકલ્પે કિદ્ થવાથી સુમિત્વા પ્રયોગ પણ થશે. કિત્ હોવાથી ગુણ નહીં થાય.
પૂ-વિશિમ્યો નવા । ૪-૪-૪૬
અર્થ:- પૂર્ અને વિસ્તણ્ ધાતુથી ૫રમાં રહેલાં છૅ, òવતુ અને વત્ત્તા પ્રત્યયની આદિમાં ર્ આગમ વિકલ્પે થાય છે.
વિવેચન - (૧) પૂત:, પવિત:
પવિત્ર કરાયું. પૂ-પવને (૬૦૦)
=
पू+त છૅ... ૫-૧-૧૭૪ થી ત્હ પ્રત્યય.
પૂત - સિ પ્રત્યય, સોરું, :પવાસ્તે... થી પૂત: થશે. આ સૂત્રથી જ્યારે રૂટ્ આગમ થાય ત્યારે પૂ++ત, પો++7 - નામિનો... ૪-૩-૧ થી ૩ નો ગુણ ઓ, પવિત ઓવતો... ૧-૨-૨૪ થી ઓ નો અવ્, સિ પ્રત્યય, સોહ:, ર:પવાસ્તે... થી પવિત: થશે.
(૨) પૂતવાન, પવિતવાન્ = પવિત્ર કર્યું. પૂ+તવત્ = પૂતવત્. આ સૂત્રથી ટ્ આગમ થાય ત્યારે પૂ++તવત્, પો++તવત્, પવિતવત્. હવે પછીની સાધુનિકા ૪-૨-૬૭ માં જણાવેલ હૃત્રવાન્ પ્રમાણે થશે.
=
(૩) વૃત્તા, પવિત્વા પવિત્ર કરીને. પૂ પૂા. આ સૂત્રથી ટ્ આગમ થાય ત્યારે પૂ++ત્વા, પો+3+ત્વા, વિત્વા થશે.
(૪) વિસ્તષ્ટ:, વિત્તશિત: = ક્લેશ કરાયો. ઋિશિ-૩પતાપે (૧૨૭૬) અને
=
