________________
૪૧૯ વિવિતિ વિમ્ ? રાત, : - અહીં ધિન[ અને વન્ પ્રત્યય લાગતાં ર ધાતુનાં નો લોપ થયેલો છે. વિનમ્ કે ધમ્ પ્રત્યય અવિત છે પણ ન નો લોપ થયો છે તે કિન્તુ કે ડિતુ નથી તેથી વૃદ્ધિનો આ સૂત્રથી નિષેધ ન થતાં ઉતિ ૪-૩-૫૦ થી 1 ની વૃદ્ધિ મા થઈ છે.
- भवतेः सिज्लुपि । ४-३-१२ અર્થ:- સિદ્ પ્રત્યયનો લોપ થયે છતે પૂ ધાતુનાં સ્વરનો ગુણ થતો નથી. વિવેચન - અમૂત્ = થયું. સાધનિકા ૪-૨-૪૩ માં કરેલી છે. અહીં સિદ્ નો
લોપ થયા પછી અમૂ+તુ આ અવસ્થામાં નામનો... ૪-૩-૧ થી 5 નાં ગુણની પ્રાપ્તિ હતી તેનો આ સૂત્રથી નિષેધ થયો. એજ પ્રમાણે
મૂતા, અપૂર પ્રયોગ થશે. સિન્ડ્રુપતિ વિમ્ ? ચર્ચાવિષ્ટ = તે કોઈનાં બદલે થયો. વ્યતિ+ન્યૂ+ત – હિતા.. ૩-૩-૧૧ થી તે પ્રત્યય. તિ+ન્યૂ++ત - સન... ૩-૪-૫૩ થી સિદ્ પ્રત્યય. ' વ્યતિ+ન્યૂ+ત – મ. ૪-૪-૨૯ થી મદ્ આગમ. અત્યમૂ+ત – ફેવરે. ૧-૨-૨૧ થી રૂ નો . વ્યત્વપૂરૂં++ત - તા. ૪-૪-૩૨ થી સત્ ની પૂર્વે ૬ વ્યત્યો -ડું++ત - નામનો... ૪-૩-૧ થી ૪ નો ગુણ મો. વ્ય વ++ત - ગોવીતો.. ૧-૨-૨૪ થી ગો નો મ. વ્યત્ય વિ+ત - ના... ૨-૩-૧૫ થી સ્ નો . અત્યવિષ્ટ - તવય. ૧-૩-૬૦ થી 7 નો ટુ, અહીં સિદ્ પ્રત્યયનો લોપ થયેલો નથી તેથી આ સૂત્રથી ગુણનો નિષેધ થયો નથી. તિવું નિર્દેશાત્ ય િર પ્રતિષેધ - નવોમોત્ = તે વારંવાર થયો. મૂખ્ય – ૩-૪-૯, બૂમ્ય – ૪-૧-૩, વૂમ્ય - ૪-૧-૪૨, વાપૂ - ૪-૧-૪૮, વોમૂ - ૩-૪-૧૪, વો+- ૩-૩-૧૧, વોમૂત્ - ૪૪-૨૯, વીમૂત્ - ૩-૪-૫૩, વોમૂ-૪-૩-૬૬, નવો મોઢું – ૪-૩-૧ થી પ્રયોગ થશે. અહીં સિદ્ નો લોપ થયો છે પણ આ સૂત્રમાં મતે એ પ્રમાણે તિવું નિર્દેશ હોવાથી વસ્તુવન્ત માં આ
