________________
૩૯૨ હિ વિભક્તિને આશ્રયીને જ સૂત્રની પ્રવૃત્તિ હોવાથી વિતિ પદની નિવૃત્તિ થાય છે (વિનો અસંભવ હોવાથી) fશત્ એ પ્રમાણે પદની અનુવૃત્તિ વર્તે છે. .
થિ નુI ૪-૨-૨૦૨ અર્થ - કારાદિ શિત પ્રત્યય પર છતાં હાં ધાતુનાં મા નો લોપ થાય છે. વિવેચન - ગહ્યાત્ = તે ત્યાગ કરે. નહીં સુધી ૪-૨-૧૦) માં જણાવ્યા પ્રમાણે.
નહી+યાત્ - યાત્... ૩-૩-૭ થી યાત્ પ્રત્યય. નહાત્ – આ સૂત્રથી રા ધાતુનાં મા નો લોપ. એજ પ્રમાણે - નાતા, નઈ: વિગેરે. શિતીત્વેવ – મેરીયતે – અહીં યત માં ય પ્રત્યય શિત નથી તેમજ હેયાત્ - અહીં આશીર્વાદનો યાત્ પ્રત્યય પણ શિત નથી તેથી આ સૂત્રથી ધાતુનાં માં નો લોપ થયો નથી. પા-પા. ૪-૩-૯૬
થી નાં મા નો ઘ થવાથી દેયાત્ પ્રયોગ થયો છે. છે નવા ની અનુવૃત્તિ ડ્રકારનાં અધિકારમાં હતી તેથી અહીં તુ નો અધિકાર ચાલુ થવાથી નવી ની નિવૃત્તિ થઈ છે.
મોત: થે ..૪-૨-૨૦૨, અર્થ- પ્રત્યય પર છતાં ધાતુનાં ગો નો લોપ થાય છે. વિવેચન - મવતિ = તે છેદે છે. જેને (૧૧૪૮) : - વો+તિ - તિ.. ૩-૩-૬ થી તિવ્ પ્રત્યય. સવો +તિ - તિવા. ૩-૪-૭ર થી શ્ય પ્રત્યય.. વઘતિ - આ સૂત્રથી તો ધાતુનાં મો નો લોપ. એજ પ્રમાણે - સો-અવસ્થતિ, શો-નિશ્યતિ, છો-કવચ્છતિ વગેરે. રથ રૂતિ વિમ્ ? વતિ = ગાયની જેમ આચરણ કરે છે.
: રૂવ સાવરતિ અર્થમાં વિવર્ – તું.. ૩-૪-૨૫ થી વિશ્વ પ્રત્યય લાગવાથી જો ધાતુ બન્યો. તેથી તો+તિ, જો++તિ, વતિ. અહીં જે નામ ધાતુથી પરમાં ૩ પ્રત્યય નથી પ્રત્યય છે તેથી આ સૂત્રથી ગો નો લોપ થયો નથી.
