________________
૩૭૮
અસંયોગાવિતિ વ્હિમ્ ? અહિ = સંબંધ કર. અક્ષૌ-વ્યાસૌ સંધાતે હૈં. (૫૭૦) અલ્-દિ, બ+નુ+ત્તિ, 7-ë... ૨-૩-૬૩ થી ૬ નો ખ્ થવાથી અશુદ્ઘિ પ્રયોગ થશે. અહીં સંયુક્ત વ્યંજનથી પર ૩ અન્નવાળા નુ પ્રત્યયથી પર ત્તિ પ્રત્યય છે તેથી આ સૂત્રથી હિઁ નો લોપ થયો નથી. ओरिति किम् ? क्रिणीहि ખરીદ કર. ઋત્તિ - તુવ્ તાર્... ૩-૩-૮ થી હિ પ્રત્યય.
જીનહિ - જ્યારે: ૩-૪-૭૯ થી રના પ્રત્યય.
જીનીહિ - ષામી... ૪-૨-૯૭ થી ના નાં ઞ નો રૂં.
ઋીળીહિ - ૧-... ૨-૩-૬૩ થી ગ્ નો ખ્. અહીં અસંયુક્ત વ્યંજન
-
=
મૈં થી પર પ્રત્યય સંબંધી ૩ નથી આ છે તેથી આ સૂત્રથી ત્તિ પ્રત્યયનો લોપ થયો નથી.
પ્રત્યયાત્યેિવ - યુત્તિ, રુહિ - અહીં અસંયુક્ત વ્યંજન પ્ અને ર્ થી य् પરમાં ૩ છે પણ તે પ્રત્યય સંબંધી ૩ નથી ધાતુ સંબધી છે તેથી તે ૩ થી પર રહેલ ફ્રિ પ્રત્યયનો લોપ થતો નથી.
વવિતિ વા । ૪-૨-૮૭
અર્થ:- વ્ અને સ્ થી શરૂ થતાં અવિત્ પ્રત્યય પર છતાં અસંયુક્ત વ્યંજનથી પર રહેલ પ્રત્યય સંબંધી ૪ નો વિકલ્પે લોપ થાય છે. વિવેચન - (૧) સુન્વઃ, સુનુવઃ અમે બે સ્નાન કરીએ છીએ. સુ+વત્ - તિવ્... ૩-૩-૬ થી વર્સ્ પ્રત્યય. સુનુવર્ - સ્વારે:... ૩-૪-૭૫ થી શુ પ્રત્યય.
સુન્નસ્, સુનુવર્ - આ સૂત્રથી ૩ નાં ૩ નો વિકલ્પે લોપ. સોહ:, ર:પવાને... થી સુન્ન:, સુનુવઃ પ્રયોગ થશે. એજ પ્રમાણે
(૨) સુન્મ:, સુનુનઃ = અમે સ્નાન કરીએ છીએ, સુન્વદે, સુનુવદ્દે - સુક્ષ્મહે, તન્મ:, તનુમ: तन्वहे, नुव
તન્મહે,
સુનુમત્તે - તત્વઃ, તનુવ: તનુમત્તે વિગેરે પ્રયોગ થશે.
-
અવિતીતિ વિમ્ ? સુનોમિ = હું સ્નાન કરું છું. સાધનિૌં ૩-૪-૭૫ માં જણાવેલ સુનોતિ પ્રમાણે થશે. અહીં મૈં થી શરૂ થતો પ્રત્યય છે
