________________
૩૪૫
(૩) રતિ = તે રંગે છે. સાધુનિકા વિ... ૩-૪-૭૪ માં કરેલી છે.
✡. રન મિથિન્નિ... ૯૭૧ ઉણાદિથી અસ્ પ્રત્યય, રત્નત્તિ: - રન્ને: ત્િ
૬૮૧ ઉણાદિથી મંત્તિ પ્રત્યય, રનનમ્ - તુવિ... ૨૭૩ ઉણાદિથી અન પ્રત્યય અને રનતમ્ - વૃષf... ૨૦૮ ઉણાદિથી અત પ્રત્યયો લાગ્યા છે અને તે પ્રત્યયો કિત્ હોવાથી નો વ્યજ્જન... ૪-૨-૪૫ થી ઉપાન્ય ર્ નો લોપ થયેલો છે.
णौ मृगरमणे । ४-२-५१
અર્થ:- મૃગોને રમાડવું અર્થમાં વર્તતાં રસ્ ધાતુનાં ઉપાજ્ય ર્ નો f પ્રત્યય પર છતાં લોપ થાય છે.
=
વિવેચન - રનયતિ મુાં વ્યાધ: શિકારી મૃગને રમાડે છે. આ પ્રયોગ ૪-૨૨૫ માં છે. સાધનિકા ૪-૨-૨૪ માં જણાવેલ પટથતિ પ્રમાણે થશે. मृगरमण इति किम् ? रञ्जयति रजकः वस्त्रम् ધોબી (રંગારો) વસ્ત્રને રંગે છે. સાનિકા સુગમ છે. રસ્+હૈં - પ્િ પ્રત્યય. રન્નિ+તિ, રન્નિ+7+તિ, રન્ને+ગ+તિ, રન્નતિ. અહીં ઉપાજ્યમાં મૈં (ગ્) હોવાથી વૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ નથી. મૃગરમણ અર્થ ન હોવાથી આ સૂત્રથી ઉપાન્ય ત્ નો લોપ થયો નથી. એજ પ્રમાણે રન્નતિ સમાં નટ; = નટ સભાને
આનંદ પમાડે છે.
=
ઇઞિ ભાવ- રળે । ૪-૨-૨
અર્થ:- ભાવ અને કરણ અર્થમાં વિધાન કરાએલો વત્ પ્રત્યય પર છતાં રસ્ ધાતુનાં ઉપાન્ય ર્ નો લોપ થાય છે. વિવેચન - દ =
રંગવું. અથવા જેનાવડે રાગ કરાય તે સાધન.
રજ્ઞનું રૂતિ રા: `અથવા રતિ અનેન કૃતિ રા:
रञ्ज्+अ
रज
માવાડોઁ: ૫-૩-૧૮ થી ધક્ પ્રત્યય.
આ સૂત્રથી ઉપાત્ત્વ ર્ નો લોપ. न्
િિત ૪-૩-૫૦ થી ૬ ની વૃદ્ધિ આ.
राग
હેઽનિચ્છ... ૪-૧-૧૧૧ થી ગ્ નો દ્.
સિ પ્રત્યય, સોહ:, ર:પવાસ્તે... થી ર: પ્રયોગ થશે.
राज
-
-
-
-
-
