________________
૧ ૫૫
સમ-મૃત - વિ-તા. ૩-૩-૧૧ થી 7 પ્રત્યય. સમ્મ ત - અધાતો... ૪-૪-૨૯ થી મદ્ આગમ. સમન્સૂ +ત - સિઝ... ૩-૪-૫૩ થી સન્ પ્રત્યય. સમસ્ત - fશ. ૧-૩-૪૦ થી ૬ નો અનુસ્વાર. પુષ્ય એ પ્રમાણે રથ નો નિર્દેશ હોવાથી પોષતિ અને પુષ્પાતિ વિગેરેથી
પ્રત્યય ન થાય પરંતુ સિદ્ પ્રત્યય જ થશે. દા.ત. પોષી. ऋदिच्छ्वि-स्तम्भू-मुचू-म्लुचू-ग्रुचू-ग्लुचू-ग्लुञ्चू जो वा।
રૂ--૬૬ અર્થ - કર્તરિ પ્રયોગમાં અદ્યતની પરમૈપદનાં પ્રત્યયો પરમાં હોતે છતે ઋ
ઇતવાળા ધાતુથી તેમજ fશ્વ, તમ્, મુવ, તુવ, યુવ, , તુમ્ 1 અને 3 ધાતુથી પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે. વિવેચન :- (૧) ગધત્ = તેણે રોક્યું. પી-માવાળે (૧૪૭૩) સાધનિકા
૩-૪-૬૨ માં બતાવેલ પિત્ પ્રમાણે થશે. પ્રત્યય આ સૂત્રથી થશે. એ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે વિકલ્પપક્ષે સિદ્ પ્રત્યય- રૌત્નીત્. સાધનિકો ૩-૪-૫૩ માં બતાવેલ કનૈવત્ પ્રમાણે થશે. પરંતુ ધુ ધાતુના ઉપાજ્ય ૩ ની વૃદ્ધિ ગૌ શ્રેગ્નના... ૪-૩-૪૫ થી થશે.અને
ગયો છે.... ૧-૩-૫૦ થી સત્ ધાતુનાં ધું નો હું થશે. (૨) અશ્વત્ = ગયો, વૃદ્ધિ પામ્યો. સાધનિકા ૩-૪-૫૯ માં કરેલી છે. મદ્
પ્રત્યય ન થાય ત્યારે વિકલ્પપક્ષે સિદ્ પ્રત્યય- અશ્વયી. fશ્વ - રિ-તા. ૩-૩-૧૧ થી ઢિ પ્રત્યય. fથ++ત્ - સિન... ૩-૪-૫૩ થી સિદ્ પ્રત્યય. અશ્વિ++ન્ - અધાતો... ૪-૪-૨૯ થી અત્ આગમ. અશ્વિç**→ - તા. ૪-૪-૩ર થી રૂદ્ આગમ.
શ્વડું++ફંર્ - સિન... ૪-૩-૬૫ થી ૬ ની પૂર્વે હું આગમ. અશ્વિપૅસ્ - રૂ. ૪-૩-૭૧ થી સત્ નો લોપ. ગધેડૂઃ - નામનો... ૪-૩-૧ થી રૂ નો ગુણ . અશ્વર્ફિલ્ - રેતો.. ૧-૨-૨૩ થી નો .
