________________
प्रतीषस
प्रतीष+इ+स
प्रतीषिस
प्रतीषिष
-
-
૧૧૬
નામ્યન્ત... ૨-૩-૧૫ થી સ્ નો પ્.
-
સ્તાદ્ય... ૪-૪-૩૨ થી ૬ ની પૂર્વે ટ્
અત: ૪-૩-૮૨ થી 5 નો લોપ.
-
નામ્યન્તસ્થા... ૨-૩-૧૫ થી સ્ નો પ્.
હવે પછીની સાધનિકા ધૂપાયતિ પ્રમાણે થશે.
અહીં સત્ પ્રત્યયમાં F અકાર સહિત નિર્દેશ કરેલો છે તેથી સ દ્વિત્વ થયો. નહીં તો રૂર્ દ્વિત્વ થાત. સ માં રહેલા મકારનું આ ફળ છે.
નામધાતુ પ્રકરણ -
द्वितीयायाः काम्यः । ३-४-२२
અર્થ:- દ્વિતીયાન્ત નામથી ઈચ્છા અર્થમાં હ્રામ્ય પ્રત્યય વિકલ્પે થાય છે. વિવેચન - ફમમ્ ફતિ - તંામ્યતિ = આને ઈચ્છે છે.
इदम्+काम्य આ સૂત્રથી હ્રામ્ય પ્રત્યય.
કુવામ્ય - પેજાએં... ૩-૨-૮ થી દ્વિતીયા વિભ. નો લોપ. તિર્ પ્રત્યય, શવ્, જીાસ્યા... થી અંજાતિ થશે. દ્વિતીયાવા કૃતિ વિમ્ ? શ્છ: પુત્રઃ = ઇચ્છેલો પુત્ર. અહીં पुत्रः એ પ્રથમાન્ત નામ છે દ્વિતીયાન્ત નામ નથી તેથી પુત્ર નામને આ સૂત્રથી જામ્ય પ્રત્યય થયો નથી.
-
अमाव्ययात् क्यन् च । ३-४-२३
અર્થ:- મ્ અન્તવાળા અને અવ્યયનામને વર્જીને અન્ય દ્વિતીયાન્ત નામથી ઈચ્છા અર્થમાં વનન્ અને હ્રામ્ય પ્રત્યય વિકલ્પે થાય છે.
વિવેચન - (૧) પુત્રમ્ ફચ્છતિ - પુત્રીયતિ = પુત્રની ઈચ્છા કરે છે.
પુત્રય - આ સૂત્રથી યન્ પ્રત્યય.
પુત્રય - પેાર્થે... ૩-૨-૮ થી દ્વિતીયા વિભ. નો લોપ.
પુત્રીય - નિ ૪-૩-૧૧૨ થી ૪ નો .
હવે પછીની સાનિકા રૂવંામ્યતિ પ્રમાણે થશે.
