________________
પ૬
(તોઃ અસત્ત્વવાચક નામને તોપ...ર--૭૯ થી અને • કુરાર્થofઃ અસત્ત્વવાચક નામને સત્તા... ૨-૨-૧૨૦ થી પંચમી વિભક્તિ થાય છે. આ પંચમી વિભક્તિને અસત્ત્વવૃત્તિ પંચમી
કહેવાય છે.) સૂત્ર સમાસ-ને સર્વ – ગર્વ, તમિ. (ન. તત્પ.) વિવેચનઃ- સ્તોવાનુp:, અત્પન્મ: - અહીં અસત્ત્વવાચક પંચમ્યન્ત એવા
તો અને અલ્પ નામનો રુ પ્રત્યયાન્ત એવા મુજી નામની સાથે આ સૂત્રથી તપુરૂષ સમાસ થયો છે. સર્વે.. ૩-ર-૧૦ થી સ્તો અને બન્ધ નામની પંચમી વિભક્તિનો લોપ થતો નથી. તેથી પુરસ્કૃતીયઃ ૨-૧-૭૬ થી તુ નો ? અને તૃતીયસ્ય. ૧-૩-૧ થી ર્ નો ન થયો છે. સર્વ કૃતિ વિમ્ ? સ્તોત્ વિદ્ધઃ = થોડા (દ્રવ્યથી) બંધાએલ.
તો નામ અસત્ત્વવાચક ન હોવાથી તો.... ૨-૨-૭૯ થી પંચમી વિભક્તિ ન થતાં હેત્વર્થે... ૨-૨-૧૧૮ થી પંચમી વિભક્તિ થઈ છે. તેથી આ સૂત્રથી તો નામનો વૃદ્ધ નામની સાથે તપુરૂષ સમાસ થતો નથી. અહીં સમાસનું ફળ એજ કે એકત્ત્વપદને કારણે તદ્ધિત વગેરે પ્રત્યય લાગી શકે છે. અને વૃદ્ધિ પૂર્વપદમાં રહેલા શબ્દની જ થાય છે.
પતાવિ રૂ-૨-9. અર્થ- શતાદિ પંચમી તપુરૂષ સમાસ નિપાતન થાય છે. સૂત્ર સમાસ- શિતમ્ વિઃ મિન સી-પશતાવિત બહુ) : વિવેચન - શતા, પરસહીઃ - આ સમાસમાં પૂર નામનો પૂર્વપ્રયોગ અને પર નામનાં અન્ત { નો આગમ નિપાતનને કારણે થયો છે.
પશ્ચયતા છે . રૂ-૨-૭૬. અર્થ - શેષે ૨-૨-૮૧ થી જે પછી વિભક્તિ થાય તે અયત્નકૃત ષષ્ઠી . કહેવાય છે તે શેષ પશ્યન્ત નામ કોઈપણ નામની સાથે એકાÁ
