________________
૧૬૪
તેવતા ૬-૨-૧૦૧ થી [ પ્રત્યય થવાથી નાવિન્ + ૩[. તેવતાના... ૭-૪-૨૮ થી જેનો ૩-ર-૪૧ થી મા વિગેરે આદેશ થયો. હોય તેના પૂર્વપદ અને ઉત્તરપદનાં આદિ સ્વરની વૃદ્ધિ થવાથી બાનાવૈ[ + નું થયું. સ્વય.. ૭-૪-૭૦ થી અન્ય ૩ નો નવું થવાથી બનાવૈષ્ણવનું થયું. ૩-૨-૪૧ અને ૩-૨-૪૨ સૂત્રથી થતાં મા અને હું આદેશનાં અપવાદભૂત આ સૂત્ર છે.
વિવોદાવી . રૂ-૨-૪૪. અર્થ- દેવતાવાચક નામોના દ્વન્દ સમાસમાં કોઇપણ ઉત્તરપદ પરમાં હોય
તો પૂર્વમાં રહેલાં વિદ્ નામનો થવા આદેશ થાય છે. વિવેચનઃ- દાવાપૂરી – અહીં વિવું અને પૂમિ નામના દેવતાવાચક નામનો
વાર્થે. ૩-૧-૧૧૭ થી દ્વન્દ સમાસ થયો છે. અને આ સૂત્રથી વિવું નું દાવા થયું છે. એ પ્રમાણે રાવણને, દીવાનજી સમાસ થશે. અહીં ન$ શબ્દ સકારાત્ત છે. અવ્યય નથી. જો આ સૂત્ર ન બનાવ્યું હોત તો ૩. પાન્ડે....ર-૧-૧૧૮ થી પદાન્ત વુિં ના ૬ નો ૩ થાત. અહીં સમાસમાં પૂર્વપદ પદાન્ત થવાથી વિવું ના નો ૩ થઇને ઘુપૂમિ સમાસ થાત. જે ઇષ્ટ નથી તેથી આ સૂત્રનું પ્રણયન છે.
વિવ-વિવઃ પૃથિવ્ય વા રૂ-ર-૪. અર્થ- દેવતાવાચક નામોના દ્વન્દ સમાસમાં પૃથવી શબ્દ ઉત્તરપદમાં હોય
તો પૂર્વમાં રહેલાં દિવ્ નામનો દિવ અને વિ: આદેશ વિકલ્પ
થાય છે. સૂત્ર સમાસ-વિસ્ વિશ યોઃ સમાહાદ – વિમ્ દિવ: (સમા. .) વિવેચનઃ વિસ્કૃથિવ્યૌ, દિવ:થિ, ઘાવાથૌ - અહીં હિંન્દુ અને
થવી નામનો વાર્થે... ૩-૧-૧૧૭ થી દ્વન્દ સમાસ થયો છે અને
