________________
( ૧૧૧ અદ્યતનીનો પ્રત્યય અંતે છે જેને એવા થી અને રૂનું (૬) ધાતુના * કર્તવાચક ચરણવાચક નામો સજાતીયવાચક નામની સાથે દ્વન્દ સમાસ
પામેલા હોય અને અનુવાદનો વિષય હોય તો એનાર્થક થાય છે. સૂત્ર સમાસ - શા = [ - શેખૂ, તી (ઈ..) વિવેચનઃ- પ્રત્યકાત્ ઈતિમ્ - અહીં ૮ અને તાપ એ ચરણવાચક
નામો આ ધાતુના કર્ત્તવાચક નામો છે. તેથી વાર્થ. ૩-૧-૧૧૭ થી દ્વન્દ સમાસ થયો છે અને આ સૂત્રથી એકાર્થક થયો છે. સાત્ કૌથુમન્ - અહીં ૩ અને વૌથુન એ ચરણવાચક નામો રૂ| ધાતુના કર્ત્તવાચક નામો છે. તેથી વાર્થે. ૩-૧-૧૧૭ થી દ્વન્દ્ર સમાસ થયો છે અને આ સૂત્રથી એકાર્થક થયો છે. अनुवाद इति किम् ? उदगुः कठकालापाः अप्रसिद्ध कथयन्ति - અહીં વાઈ અને રાતાપ એ ચરણવાચક નામો રૂ ધાતુના કર્તવાચક નામો છે. પણ અનુવાદનો વિષય (પ્રસિદ્ધ વાતને કહેતાં) નથી. તેથી વાર્થે... ૩-૧-૧૧૭ થી દ્વન્દ સમાસ થયો. પણ એનાર્થક ન થયો. વરાતિ વિમ્ ? ઃ તાવૈયાવરા = તાર્કિકો અને વૈયાકરણોએ અનુવાદ કર્યો. અહીં ન્ ધાતુના કર્તવાચક નામો છે. પણ ચરણવાચક નામો નથી તેથી વાર્થે. ૩-૧-૧૧૭ થી ઇતરેતર સમાસ થયો છે પણ આ સૂત્રથી સમાહાર દ્વન્દ ન થયો.
સ્થvોડ રૂત્તિ વિમ્ ? નામનું ફdidીપદ = કઠ અને કાલાપ નામનાં બ્રાહ્મણોએ અનુવાદ કર્યો. અહીં ચા કે રૂદ્ ધાતુના કર્તવાચક નામો નથી પણ ધાતુના કર્તવાચક નામો છે તેથી વાર્થે... ૩-૧-૧૧૭ થી દ્વન્દ સમાસ થયો પણ આ સૂત્રથી સમાહાર હિન્દુ સમાસ ન થયો. મદતચામિતિ વિમ્ ? તિષ્ઠત્ ફડાતાપ: = કઠ અને કાલાપ નામનાં બ્રાહ્મણોએ અનુવાદ કર્યો. અહીં થા ધાતુના કર્તૃવાચક ચરણવાચક નામો છે. પણ સ્થા ધાતુને અંતે અદ્યતન પ્રત્યય નથી પણ