________________
૫૧ શબ્દનો સમાવેશ કિકોશ માં કરી લેવો. મારિ શબ્દનાં જુદા જુદા ચાર અર્થ થાય છે. સમીપાર્થ - પ્રામાવી પોપ = ગામની નજીકમાં શરૂઆતમાં) ઝુંપડી છે. પ્રકારાર્થ સેવાદ્રિય માલ્યા: = દેવદત્ત વિગેરે ધનવાળા છે. જે જે ધનવાળા છે તે તે બધાનો સમાવેશ દેવદત્તની સાથે થઈ જશે. વ્યવસ્થાઅર્થ - બ્રહ્મળતિયઃ વ = બ્રાહ્મણ વિગેરે (ચાર) વર્ણો છે. અહીં વ્યવસ્થા અર્થમાં ગણપાઠ આવશે. અવયવવાર્થ - સ્વમાદ્રિય ગૃહ = થાંભલા વિગેરે ઘરનાં અવયવો છે.
દિ થી બારી, બારણાં વિગેરે જણાઈ જાય છે. અહીં પ્રસારાર્થ લેવાનો છે.
સમો રોડ મૃત વા ૨-૨-૫૨ અર્થ - સ્મૃતિથી ભિન્ન અર્થના વિષયમાં સન્ + જ્ઞ ધાતુનું જે કર્મ તેમાં વર્તતાં
ગૌણ નામથી તૃતીયા વિભક્તિ વિકલ્પ થાય છે. સૂત્રસમાસ - મૃતિઃ તિ અમૃતિઃ સ્મન્ ! (નમ્ તત્પ.) વિવેચન - માત્રા માતર વા સંનાની 5 માતાને જાણે છે. સંતાનો માં -
તેરમૃત ૩-૩-૬૯ થી આત્મપદ થયું છે. મતવિત્તિ વિમ્ ? માતરં સંગાનાતિ = માતાને યાદ કરે છે. અહીં સ્મરણ અર્થ હોવાથી તૃતીયા વિભક્તિ થઈ નથી. ૨-૨-૪૮ થી નવા ની અનુવૃત્તિ ચાલુ જ હતી છતાં અહીં ફરીથી વા નું ગ્રહણ કર્યું છે તે નવા
ની અનુવૃત્તિ અટકાવવા માટે. • સૂત્રમાં “ ન કરતાં “મો રો' . એ પ્રમાણે કર્યું તે સમ ની
અનુવૃત્તિ નીચે લઈ જવા માટે... ચતુર્થીનો અપવાદ તૃતીયા –
તામ: સંઘલાડથળે માત્મને ૪ ૨-૨-૧૨ અર્થ - સન્ + દ્રા ધાતુનાં અધર્મ અર્થવાળા એવાં સંપ્રદાનના વિષયમાં ગૌણ
નામથી તૃતીયા વિભક્તિ થાય છે. અને ત્યારે સમ્ + ધાતુ આત્મને પદ થાય છે.
