________________
મોકલે છે. (૨) બોધાર્થક - સામાન્યથી કે વિશેષથી બોધ થવો એવા અર્થવાળા ધાતુ. દા. ત. મળ - શિષ્યો થી વધતિ =શિષ્ય ધર્મને સમજે છે. f| - ગુરુ શિષ્ય થી વાયત = ગુરુ શિષ્યને ધર્મ સમજાવે છે. (૩) આહારાર્થ – આહાર કરવો એ અર્થમાં... દા. ત. ખિ| - વટું બોન મુદ્દે = બાળક ભાત ખાય છે. | – માતા વમ મોત મોગતિ જ માતા બાળકને ભાત ખવરાવે છે." (૪) શબ્દકર્મક – જે ધાતુનો અર્થ શબ્દ પૂર્વકનો થતો હોય તેવા ધાતુ. આ ધાતુ બે પ્રકારે છે. (૧) શબ્દ ક્રિયાવાળા (૨) શબ્દકર્મવાળા. (૧) શબ્દક્રિયાવાળા - શબ્દરૂપ ક્રિયા છે જેને એટલે કે જે ક્રિયા કરતાં અવાજ નીકળતો હોય તે ધાતુઓ. દા. ત. સતિ = તે રડે છે. અહીં રડવાની ક્રિયા અવાજ વાળી છે. ' અ - મૈત્રો કુર્ચ જ્ઞાતિ મૈત્ર દ્રવ્ય એ પ્રમાણે બોલે છે. ળિT - ચૈત્રો મૈત્ર દ્રવ્યું નતિ - ચૈત્ર મૈત્રને ‘દ્રવ્ય' એ પ્રમાણે બોલાવે છે. (૨) શબ્દકર્મવાળા - શબ્દ છે કર્મ જેને એવા ધાતુઓ. દા. ત. ખિ| - વત્ઃ વેલમ્ નથીતે = બાળક વેદને ભણે છે. fr| - Tટું વેમ્ અધ્યાપતિ - ગુરુ બાળકને વેદ ભણાવે છે.
ધ + રૂ ધાતુ આત્મપદી છે. પ્રેરક કરીએ તો તિર' ૩-૩-૯૫ થી ઉભયપદી થાત. છતાં એકલો પરસ્મપદ જ કર્યો છે તે “વાહા થૈ તુષ'. ૩-૩-૧૦૮ થી ળિ અવસ્થામાં માત્ર પરર્થ્યપદ જ થાય છે. (૫) નિત્યઅકર્મક - જેને પ્રથમથી જ કર્મ ન હોય, કર્મ આવી જ ન શકે તેવા ધાતુઓ નિત્ય અકર્મક કહેવાય છે. દા. ત. મન્ - મૈત્રઃ શેતે = મૈત્ર સુઈ જાય છે. નિમ્ - માતા મૈત્ર શાતિ = માતા મૈત્રને સુવાડે છે. गत्यादीनामिति किम् ? |િ - ચૈત્ર: મોતનું પ્રતિ = ચૈત્ર ભાત રાંધે છે.”
