________________
૭૪
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ (૧૩) સ્થળવાચક :
() ત્ર: એકત્ર, સર્વત્ર. અન્યત્ર - (૧૪) કાળવાચક :
(ગ) તા : યદા, તદા, કદા, સર્વદા (૧૫) સંબંધવાચક :
() તન: અદ્યતન, સનાન, શ્વસ્તન, પુરાતન, પ્રાતન, ચિરંતન (૧૬) રીતિવાચક :
(બ) થા : યથા, તથા, અન્યથા, સર્વથા (4) શ: : અનેકશ, બહુશઃ (૪) થા : દ્વિધા. અનેકધા (અનેક રીતે)
આ સિવાય પણ અર્વાચીન ગુજરાતીમાં તદ્ધિત પ્રત્યયો પ્રયોજાય છે. આ અર્વાચીન ગુજરાતીના તદ્ધિત પ્રત્યયોને ત્રણ વિભાગમાં વહેંચી શકાય
(૩) મૂળ તત્સમ પ્રત્યયો (વ) સંસ્કૃત પરથી સાધિત થયેલા તદુભવ પ્રત્યયો અને (૪) જેનાં મૂળ સંસ્કૃતમાં નથી મળતાં એ પ્રત્યયો (દેશ્ય ?) - (ક) તત્સમ તદ્ધિત પ્રત્યયો : અભિમુખ : પ્રતિ, તરફ : પૂર્વાભિમુખ. મરણાભિમુખ. અધીન : તાબે
: આજ્ઞાધીન, પરાધીન. સ્વાધીન આક્રાન્ત : ગ્રસ્ત
: ભયાક્રાન્ત, દુઃખાક્રાન્ત આપત્તિ : ઘટના
: અર્થપત્તિ, ઇષ્ટાપત્તિ આર્ત : પીડિત
: તૃષાર્ત, દુઃખાર્ત, શોકાત કાર ' : કરનાર : ગ્રંથકાર, કુંભકાર, સુવર્ણકાર
: સ્વભાવવાળો : સહનશીલ, અધ્યયનશીલ
વિરોધી, દુશમન : હિતશત્રુ. જ્ઞાનશત્રુ નિષ્ઠ : પરાયણ
: કર્મનિષ્ઠ. ધર્મનિષ્ઠ : રહેલું, વસેલું : સ્વર્ગસ્થ, ધ્યાનસ્થ હીન : વગરનું
: જ્ઞાનહીન, વિદ્યાહીન, તેજહીન : કેવળ . : લેશમાત્ર, ક્ષણમાત્ર, નિમિત્ત માત્ર
શીલ
માત્ર.