________________
૧૯૦
ક્રિયાવિશેષણનું વિશેષણ કહે છે.
પ્રકાર :
(૧) રીતિવાચક ક્રિયાવિશેષણ : ૧. કલ્પેશ ઉતાવળો દોડે છે.
૨.
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ
રાગિણી બેઠી બેઠી ગાયા કરે છે.
ઉપરનાં વાક્યોમાં આવેલાં ક્રિયાવિશેષણ ક્રિયાની રીત બતાવે છે. ‘ઉતાવળો' એ ક્રિયાવિશેષણ દોડવાની રીત બતાવે છે. અેઠી બેઠી ગાવાની રીત બતાવે છે. આવાં ઠરીત બનાવનાર ક્રિયાવિશેષણને રીતિવાચક ક્રિયાવિશેષણ કહે છે.
(૨) કાળવાચક ક્રિયાવિશેષણ :
૧.
કલ્પેશ વહેલો આવ્યો. ૨. પુલિન મોડો ગયો.
ઉપરનાં વાક્યોમાંના ક્રિયાવિશેષણ ક્રિયાનો કાળ બતાવે છે. આવાં કાળ બતાવનાર ક્રિયાવિશેષણને કાળવાચક ક્રિયા-વિશેષણ કહે છે.
(૩) સ્થળવાચક ક્રિયાવિશેષણ :
૧. નેહ હેઠો બેઠો છે. ૨. શૈલ નીચે ઊભો છે. ઉપરનાં વાક્યોમાંનાં ક્રિયાવિશેષણ ક્રિયાનું સ્થળ બતાવે છે. આવાં સ્થળ બતાવનાર ક્રિયાવિશેષણને સ્થળવાચક ક્રિયા-વિશેષણ
કહે છે.
(૪) પરિમાણવાચક ક્રિયાવિશેષણ :
૧. સાકેત ઘણું રડ્યો. ૨. હેમેન્દ્રને થોડું વાગ્યું છે. ઉપરનાં વાક્યોમાં ક્રિયાવિશેષણ પ્રમાણ-માપ એટલે પરિમાણ બતાવે છે. આવાં ક્રિયાવિશેષણને પરિમાણવાચક ક્રિયાવિશેષણ કહે છે. (૫) ક્રમવાચક ક્રિયાવિશેષણ :
૧.
દિલીપ પહેલો આવ્યો.
૨.
દિવ્યા છેલ્લી આવી.
ઉપરનાં વાક્યોમાં ક્રિયાવિશેષણ ક્રિયાનો ક્રમ બતાવે છે. આવાં ક્રિયાવિશેષણને ક્રમવાચક ક્રિયાવિશેષણ કહે છે.
