________________
૧૭૬
૫.
પ્રશ્નવાચક વિશેષણ : (૧) કયો માણસ આવ્યો હતો ? (૨) તમે શો જવાબ લાવ્યા છો ? (૩) કેવી વાત કરો છો ?
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ
‘કયો', ‘શો’, ‘કેવી’ - એ શબ્દો પ્રશ્નવાચક સર્વનામ તરીકે વપરાય છે, પણ ઉપરનાં વાક્યોમાં વિશેષણ તરીકે અને પ્રશ્ન પૂછવા માટે વપરાયા છે. પ્રશ્ન પૂછવા માટે વપરાતાં આવાં વિશેષણને પ્રશ્નવાચક વિશેષણ કહે છે.
સાપેક્ષ વિશેષણ :
૬.
(૧) જેવાં બી વાવશો તેવાં ફળ મળશે.
(૨) જે કામ કરો તે જોઈ વિચારીને કરજો.
ઉપરનાં વાક્યોમાં સાપેક્ષ સર્વનામ વિશેષણ તરીકે વપરાયાં છે. આવાં વિશેષણને સાપેક્ષ અથવા સંબંધક વિશેષણ કહે છે. વિશેષણનું વિશેષણ :
૭.
(૧) તે ઘણો પરોપકારી માણસ છે.
ઉપરના વાક્યમાં ‘પરોપકારી’ એ ‘માણસ’નું વિશેષણ છે, અને ‘ઘણો’ એ ‘પરોપકારી’નું વિશેષણ છે. આ રીતે વિશેષણને પણ વિશેષણ હોય છે. તે અગાઉ જણાવેલા પ્રકારોમાંથી એકાદ પ્રકારનું હોય છે. આ રીતે અર્થ પ્રમાણે વિશેષણના સાત પ્રકાર છે. વાક્યમાં તેના સ્થાન પ્રમાણે પણ તેના પ્રકાર પડે છે. તે નીચે મુજબ છે : અનુવાદ્ય વિશેષણ :
૧.
(૧) પેલું સુંદર ફૂલ લાવો.
ઉપરના વાક્યમાં ‘સુંદર’ એ વિશેષણને વિશેષ્યની આગળ મૂકવામાં આવ્યું છે. આ રીંતે જે વિશેષણને વિશેષ્યની આગળ મૂકવામાં આવ્યું હોય તેમને વિશેષણ કહે છે. અનુવાદ ર. વિધેય વિશેષણ :
(૧) પેલું ફૂલ સુંદર છે.
ઉપરના વાક્યમાં વિશેષણને વિશેષ્ય પછી મૂકવામાં આવ્યું છે. આવાં વિશેષણને વિધેય વિશેષણ કહે છે.
