________________
૧૦૩
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ (૧૨) ઇચ્છાવાચક ભૂતકાળ : નિશ્ચયાર્થ : હું પાઠ વાંચનાર હતો – વાંચવાનો હતો.
મારે પાઠ વાંચવો હતો. સંકેતાર્થ : -(જો) હું પાઠ વાંચનાર હોત (હત) – વાંચવાનો હોત
(હત).
(જો) મારે પાઠ વાંચવો હોત. (૧૩) શુદ્ધ ભવિષ્યકાળ : નિશ્ચયાર્થ : હું પાઠ વાંચીશ. સંકેતાર્થ : (જો) હું પાઠ વાંચીશ. (૧૪) અપૂર્ણ ભવિષ્યકાળ : નિશ્ચયાર્થ : હું પાઠ વાંચતો હોઈશ. સંકેતાર્થ : (જો) હું પાઠ વાંચતો હોઈશ. (૧૫-૧૬) પ્રથમ અને દ્વિતીય પૂર્ણ ભવિષ્યકાળ : નિશ્ચયાર્થ : મેં પાઠ વાંચ્યો હશે – વાંચેલ હશે. સંકેતાર્થ : (જો) મેં પાઠ વાંચ્યું હશે – વાંચેલો હશે. (૧૭) ઇચ્છાવાચક ભવિષ્યકાળ : * નિશ્ચયાર્થ : હું પાઠ વાંચનાર - વાંચવાનો હોઈશ.
મારે પાઠ વાંચવી હશે. સંકેતાર્થ : (જો) હું પાઠ વાંચનાર - વાંચવાનો હોઈશ.
| (જો) મારે પાઠ વાંચવો હશે. • ભૂતકાળનાં બધાં રૂપો સંકેતાર્થમાં મિશ્ર બની જાય છે અને ક્રિયાતિપત્યર્થ બતાવે છે. મિશ્ર વર્તમાનકાળના સંકેતાર્થનાં રૂપોને મિશ્ર ભવિષ્યકાળનાં તે જ રૂપો સાથે સરખાવી જોવાથી જણાશે કે બંનેનો અર્થ એક જ થાય છે. ક્રિયાપદના પ્રયોગ :
| ક્રિયાપદ અને વાક્યની એવી રચના થઈ શકે છે. જેમાં કર્તાની, કર્મની કે ક્રિયાભાવની પ્રધાનતા હોય. આને પ્રયોગ કહે છે. ક્રિયાપદના ત્રણ પ્રયોગ છે.
૧. કર્તરિ પ્રયોગ : ક્રિયાપદનો ઉપયોગ કર્તાને અનુલક્ષીને કરવામાં
