________________
૯૦
સરળ ગુજરાતી વ્યાકરણ બીજાં સર્વનામનાં રૂપ બંને વચનમાં સમાન રહે છે. માત્ર “ઉંકારાન્ત અને “ઓ'કારાન્ત સર્વનામોનાં બહુવચનનું રૂપ ‘ઉન ‘આં અને
ઓ'નો ‘આ’ થાય છે. દા.ત., શું–શાં, કયું–કયાં, શો-શા, કયોકયા વગેરે.
આપ–એ સર્વનામ બીજા પુરુષના માનાર્થે બહુવચન તરીકે વપરાય છે. ત્રીજા પુરુષનું સર્વનામ ‘તે', દર્શક સર્વનામ “એ', ‘તે' અને સાપેક્ષ સર્વનામ “જે-તે – એનાં એકવચનનાં રૂપ કેટલીક વાર બહુવચનના અર્થમાં વપરાય છે. દા.ત.,
૧. રોહિણીની સાડીઓ તમે જોઈ ? ના, મેં તે જોઈ નથી. ૨. બગીચામાં ઘણાં ફૂલ છે. જે સુંદર હોય તે જ લાવજો.
જાતિની જેમ સર્વનામના વચનનો નિર્ણય પૂર્વાપર સંબંધ ઉપરથી કે ક્રિયાપદનાં રૂપ ઉપરથી કરી શકાય છે. જેમકે,
‘તે ફરવા ગયો’ એમાં ‘” એકવચનમાં છે.
તે ફરવા ગયા” એમાં તે બહુવચનમાં છે. સર્વનામની વિભક્તિ
નામની માફક સર્વનામને પણ વિભક્તિપ્રત્યય લાગે છે અને તે જુદા જુદા અર્થ બતાવે છે. વિભક્તિના પ્રત્યય લાગતાં કેટલાંક સર્વનામનાં રૂપોમાં ઘણો ફેરફાર થાય છે, તેવાં સર્વનામનાં વિભક્તિના પ્રત્યય સાથેનાં સંપૂર્ણ રૂપો નીચે આપ્યાં છે, તે ધ્યાનમાં રાખવાથી બીજાં સર્વનામોનાં રૂપો બનાવવામાં તથા ઓળખવામાં મદદ થશે.
વિભક્તિ એ.વ. બવ. ૧લી હું અમે રજી મને અમને ૩જી મેં, મારે અમે, અમારે ૪થી મને, મારે અમને અમારે પમી મારાથી અમારાથી ૬ઠ્ઠી મારો-રી-૪ અમારો-રી- ૭મી મારામાં અમારામાં
વિભક્તિ એવ. બ.વ. ૧લી તું તમે રજી તને તમને ૩જી હૈ, તારે તમે, તમારે ૪થી તને, તારે તમને. તમારે પમી તારાથી તમારાથી ૬ઠ્ઠી તારો-રી-રું તમારો-રી૭મી તારામાં તમારામાં
