________________
ઈદ્રિયોને સમકાળે પરવશ થઈ રહેનારા પામર પ્રાણીઓનું કહેવું જ શું? ૨૭૭-૨૭૮. सेवंति परो विसमं, विसंति दीणं भणंति गरूया वि । इंदियगिद्धा इहई, अहरगयं जंति परलोए ॥ २७९ ॥
ઈદ્રિયજન્ય વિષયોમાં વૃદ્ધ બનેલા મોટા લોકો પણ અહીં બીજાની સેવા કરે છે, વિષમ સંગ્રામાદિકમાં ઊતરે છે, દીન વચન બોલે છે અને પરભવમાં નરકાદિકની નીચી ગતિમાં જાય છે. મતલબ કે વિષયવિવશતાથી જીવ ઉભય-લોકમાં પરાભવ પામે છે. ૨૭૯. नारयतिरियाय भवे, इंदियविसगाण जाइं दुक्खाइं । मन्ने मुणिज नाणी, भणिउं पुण सो दिन समत्थो ॥२८॥ - ઈદ્રિયને વશ થયેલા જીવોને નરક તિર્યંચગતિમાં જે જે દુઃખો સહવાં પડે છે તે તે ફક્ત સર્વજ્ઞ-કેવળી જ જાણે છે, એમ હું માનું છું; છતાં તેઓ પણ તે દુ:ખ કહેવા સમર્થ નથી. ૨૮૦. तो जिणसु इंदियाई, हणसु कसाए य जइ सुहं महसि । सकसायाण न जम्हा, फलसिद्धि इंदियजएवि ॥ २८१ ॥ - તેથી જો તું સુખે વાંછતો હોય તો ઇંદ્રિયોનો જય કર અને કષાયોનો નાશ કર ! કેમકે ઈદ્રિયોનો જય કર્યા છતાં પણ કષાયવંત જીવને ફળસિદ્ધિ થઈ શકતી નથી. ૨૮૧.
श्री पुष्पमाला प्रकरण
