________________
તે ઈદ્રિયની અંદર અને બહારની રચના તે નિવૃત્તિ અને તેની શક્તિલક્ષણ જે ઉપકરણ તે બન્ને દ્રવ્યેન્દ્રિય જાણવી. અને લબ્ધિ તથા ઉપયોગ વડે ભાવેન્દ્રિય જાણવી. તેમાં જ્ઞાનાવરણી આદિ કર્મના ક્ષયોપશમથી જીવનને શબ્દાદિક ગ્રહણ કરવાની શક્તિ સંપજે તે લબ્ધિ, અને તે શબ્દાદિકનો ગ્રહણ પરિણામ એ ઉપયોગ સમજવો. તે બને ભાવેન્દ્રિય છે. ૨૬૪.
વિ-રત્ન-મન-વાયા,વલ્લી વિદ્યા વિદિા લિમિ-સંd-પૂના-નસ-મારૂંવાદાય વેદ્ધિ ને રદ્ધા
પૃથ્વી, જળ, અગ્નિ, વાયુ, અને વનસ્પતિ એ પાંચ એકેન્દ્રિય કહ્યા છે, તેમને એક જ સ્પર્શ ઈદ્રિય હોય છે. કૃમિ, શંખ, જળો, અળશિયા અને માતૃવાહ (ચુડેલ પ્રમુખ બેઈદ્રિય જાણવા. તેમને સ્પર્શ ઈદ્રિય અને રસના ઈહિંય એ બે ઈદ્રિયો હોય છે. ૨૬૫. कुंथु पिवीलिय पमुया, जूया उद्देहिया य तेइंदी । વિષ્ણુ -અમર - પર્થમા, મછિય-મસા રિદ્ધિારદ્દદ્દા
કુંથુ, કીડી, પમ્યા, જૂ, અને ઉદ્દેહી પ્રમુખને સ્પર્શ, રસ અને ધ્રાણ એ ત્રણ ઈદ્રિય છે. વીંછી, ભ્રમર, પતંગ,માખી, મચ્છર(ડાંસ) પ્રમુખને સ્પર્શ, રસ, ઘાણ(નાસિકા) અને ચક્ષુ એ ચાર ઈદ્રિયો હોય છે. ૨૬૬, भूसग सप्प गिलोइ य, बंभणीया सरड पक्खिणो मच्छ। गो महिस ससय सूयर, हरिण मणुस्सा य पंचिंदी ॥२६७॥
શ્રી પુષમાના પ્રવર
-
~
~
૭૨
