________________
इंद्रियजयद्वार - ९
अजिइंदिएहिँ चरणं, कठ्ठे व घणुहिं कीरइ असारं । तो चरणीहिँ दर्द, जइयव्वं इंदियजयंमि ॥ २६१ ॥
ક્રિયા કષ્ટને કરતા છતાં રસલોલુપતાદિકથી ઇંદ્રિયજય વગરના સાધુ જેમ ચુર્ણ નામનો જીવડો કાષ્ટને પોલું-નિઃસાર કરી મૂકે છે. તેમ વિષયસુખની લાલસાથી સ્વચારિત્રનો વિનાશ કરી નાખે છે; તેથી ચરણન' અર્થા સાધુએ ઇંદ્રિયજય કરવા દેઢ પ્રયત્ન કરવો . ૨૬૧.
भेओ सामित्तं चिय, संठाण पमाण तहय विसओ य । इंदियद्भिाण तहा, होइ विवागो अ भणियव्वो ॥ २६२ ॥
તે ઇંદ્રિયોના ભેદ, પ્રકાર તેનું સ્વામિત્વ(કયા જીવને કેટલી ઇંદ્રિયો હોય તે), સંસ્થાન (ઇંદ્રિયોનો આકાર), પ્રમાણ (મન), વિષય (ગ્રહણશક્તિ) તેમજ તે તે ઇન્દ્રિયોના વિષયમાં ગૃદ્ધ - આસક્ત થયેલાને જે જે ફળ થાય તે કહેવાશે. ૨૬૨. पंचेव इंदियाई, लोयपसिद्धाई सोयमाईणि । दव्विंदिअ भाविंदिअ, भयेविभिन्नं पणिक्तिकं ॥ २६३ ॥
શ્રોત્ર(કર્ણ) આદિક પાંચ જ ઇંદ્રિયો લોકપ્રસિદ્ધ છે, તે પ્રત્યેકના પુનઃદ્રવ્યેન્દ્રિય એવા બે ભેદ થઇ શકે છે. ૨૬૩. અંતો-વૃત્તિ-નિવત્તી, તક્ષત્તિ-સવયં ચ ૩વારાં | दव्विदियमियरं पुण, लद्ध्रुवओगेहिं नायव्वं ॥ २६४॥
श्री पुष्पमाला प्रकरण
७८
