________________
પ્રેમસ્વરૂપ
होऊण वि कहवि निरं-तराई दूरंतराई जायंति । उम्मोइय- रसणंतो- वमाइं पिम्माई लोयस्स ॥ ३८९ ॥
ઉન્મોચિત (છોડેલા) કટિબંધન (કંદોરા)ના છેડાની પેરે લોકોના પ્રેમ ક્વચિત પ્રયોજનવશાત્ નિરંતર ગાઢ બન્યા છતાં પુનઃ કંઇ નિમિત્તને પામીને દૂરતર-છૂટી જાય છે. ૩૮૯. માય-પિય-બંધુ-મન્ના-મુમુ પિમાં નળમિ વિસેર્સ । પુતળી હારૂં તે પુળ, વાળ-વિઙ્ગિાળ = ૫ ૩૬૦ ॥ तह भरहनिवड़ भज्जा, असोग चंदाई चरिअ सवणेण । अइ विरसं चिय नज्जइ, विचिठ्ठियं मूढ हियआण ॥ ३९९ ॥
માતા, પિતા, બંધુ, ભાર્યા અને પુત્ર વિષે પ્રેમ લોકોમાં અધિક જણાય છે. પણ બ્રહ્મદત્ત ચક્રવર્તીની માતા ૧. ચુલણીની કથાની માતાનો પ્રેમ, ૨. કનકરથ રાજાના વર્તનથી પિતાનો પ્રેમ, ૩. ભરતનૃપતિના ચારિત્રથી બંધુનો પ્રેમ, ૪. પ્રદેશી રાજાની ભાર્યા (સૂરિકંતા)નું ચરિત્ર સાંભળવાથી ભાર્યાનો પ્રેમ, ૫. અશોકચંદ્ર (કૂણિક) રાજાના ચરિત્રથી પુત્રનો પ્રેમ, તેમજ તેવાં જ શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ અન્ય ચરિત્રોથી મૂઢ હૃદયવાળા જીવોનું વર્ણન અતિ વિરસ લાગે છે. ૩૯૦-૩૯૧.
વિષયસ્વરૂપ
ઢુંતિ મુદ્દુ ખ્રિય મદ્દુરા, વિસવા પિાળ-મૂરુદ્ભુ-હલ્લું મૈં । परिणामे पुण तिच्चिय, नारयजलणिंधणं मुणसु ॥३९२॥
११६
श्री पुष्पमाला प्रकरण
