________________
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર સાથે
ભાવાર્થ ભાષા ચાર પ્રકારની છે. ૧–સત્યભાષા, ર–અસત્યભાષા, ૩–સત્યામૃષા એટલે મિશ્ર, કાંઈક સાચી અને કાંઈક જુઠ્ઠી, અને ૪-અસત્યામૃષા ( વ્યવહારભાષા–સાચી તથા જીી પણ નહિ ). આ ચાર પ્રકારની ભાષામાં પ્રથમ ભાષા સત્ય ખેલવું તે છે. પરંતુ જો સત્ય વચન હેાવા છતાં સાવદ્ય (પાપકારી) હોય અને બીજાને નુકશાન થાય તેવુ હાય, તેા સાધુને તે ખેલવાલાયક નથી. (૧) મિશ્રભાષા અને અસત્યભાષા—આ એ ભાષા તા સર્વથા ખેલવાલાયક નથી, કેમ કે–શ્રી તીકરદેવે તે ભાષા આદરી નથી, તેમજ ચેાથી જે વ્યવહારભાષા, તે તે પણ અયેાગ્ય રીતે બુદ્ધિમાન સાધુએ ખેલવી નહિં. ૨. असच्चमोसं सच्चं च, अणवजमककसं । સમુપેદ્રસંન્દ્રિ, શિર માસિગ્ન પન્નવં રૂા (સં॰ ૭૦) અસત્યામ્રવર્ણ સત્યાં ૨, અનવથામામ્ । सम्प्रेक्ष्यासंदिग्धां गिरं भाषेत प्रज्ञावान् ||३||
૧૯૦
અસચ્ચમાસ અસત્યામા
સચ્ચ–સત્યભાષા
અણુવજ્જ –નિર્દોષ
અસ –કંડારતા રહિત
સમુપેહ–સારી રીતે વિચારી અસંદિદ્ધ સ ંદેહ વિનાની ગિરવાણી ભાસિજ્જ બાલે
ભાવા-નિર્દોષ, પાપ વિનાની, કઠોરતા રહિત, સ્વ–પર
ઉપકારી અને સ ંદેહશૂન્ય, એવી વ્યવહારભાષા તથા સત્યભાષા—આ બે પ્રકારની ભાષા બુદ્ધિમાન સાધુએ એલવી. ૩
