________________
પાંચમે અધ્યાય - દ્વિતીયપાદ ! ૫૫
અનદ્યતન ભૂતકાલ – આગલી રાતના બાર વાગ્યા પછીની રાત અને આજના દિવસના બાર વાગ્યા સુધીની અધીરાત આટલા કાળનું નામ અદ્યતન કાળ છે. આવો અદ્યતનકાલ ન હોય તે કાલ અનદ્યતનકાલ – હ્યસ્તન ભૂતકાલ કહેવાય છે. આવા અનદ્યતન ભૂતકાલના અર્થમાં વર્તમાન ધાતુને “હાસ્તની વિભકિત ” ના પ્રત્યય લાગે છે. અ + + ૩ + 7 = અwો = તેણે કહ્યું. અર્થાત ગઈ રાત્રિના બાર વાગ્યા પહેલા જે કાર્ય કરવામાં આવ્યું હોય તે. “[ ૩-૪-૮૩ ] 5 એ સૂત્રથી 9 વિકરણ પ્રત્યય થયો છે.
ख्याते दृश्ये ॥ ५-२-८ ॥ ખ્યાત – ક્રિયા પ્રત્યક્ષ ન હોય પણ તે ક્રિયા પ્રસિદ્ધ હોય અને દશ્ય – પ્રયોગ કરનારથી જોઈ શકાય એવી હોય તે પક્ષ ક્રિયા જણાવવા ધાતુને “હસ્તની વિભકિત નાં પ્રત્યે લાગે છે. ૪૭૩ – + + = = + + + 7 = અor faciડવી = સિદ્ધરાજે અવન્તી નગરીને ઘેરે ઘા.
ગઃ છૂચ મણિરત્ત છે–૨–૧
સ્મૃર્થક ધાતુરૂપ ઉપપદ રહેતે છતે, અનદ્યતન ભૂતકાળમાં વર્તમાન ધાતુને, “ભવિષ્યન્તી વિભકિત” ના પ્રત્યય લાગે છે. જે યદિ શબ્દનો પ્રયોગ ન હોય તો. ૨૮ મું = અરવિ રવાપો શ્વ શાથામા=હે સાધુ ! તમને યાદ છે સ્વર્ગમાં આપણે રહેતા હતા.
વાંssanલાયા +) ૫–૨–૧૦ || - મૃત્યેક ધાતુરૂપ ઉપપદ રહેતે છતે, અનદ્યતન ભૂતકાળમાં વર્તમાન ધાતુને, આકાંક્ષાના વિષયમાં “ ભવિષ્યન્તી વિભકિત ? ના પ્રત્ય વિકલ્પ લાગે છે. ક્ષત્તિ મિત્ર ! મારેષ વશામક
