________________
સપ્તમા અધ્યાય - તૃતીયપાદ [ ૪૮૭
તપુરૂષ સમાસવાળા પુરૂષાયુષ, દ્રિસ્તાવ, અને ત્રિસ્તાવ શબ્દો આત્ સમાસાન્ત એવા ‘નિપાતન” થાય છે. પુરુષચ આયુ: પુરુષ + આયુક્ + અત્ = પુરુષસુષમ્ = પુરૂષનું આયુષ્ય, દુઃ ताबती - द्विस्तावा वेदिः • = એક પ્રકારની વેદિક, ત્રિઃ સાવતી ત્રિસ્તાવી વેતિઃ = એક પ્રકારની વેદિકા,
=
શ્રમો વસીયતઃ || ૭-૩-૧૨૨ ||
તત્પુરૂષસમાસમાં આવેલ શ્વસ્ શબ્દથી પર રહેલ, વસીયસ શબ્દને ત્ સમાસાન્ત થાય છે. વનુમન્ + ચત્ = વતીયજ્ઞ, શોમાં વસીયત્તઃ = શ્લોવસીયલમ્ = ભાવિકાળનુ મંગળ, આવતી
"
કાલનું કલ્યાણ.
"
નિમય શ્રેષતઃ ।। ૭-૩-૧૨૨ ||
તત્પુરૂષસમાસમાં આવેલ નિસ્ અને શ્વસ્ શબ્દથી પર રહેલ, શ્રેયસ્ શબ્દને ‘ અત્ ' સમાસાન્ત થાય છે. નિશ્ચિત એવઃ = નિવ્રુ + શ્રેયર્ + અત્ = નિશ્ચયલમ્ = નિર્વાણ, નિશ્ચિત કલ્યાણ, શોમન શ્રેયઃ શ્વશ્રેયસમ્ = માંગળ, કહ્યું છુ.
મગન્યાત્મપૂછ્યા° ૩ઃ || ૭-૩-૨૨રૂ ૫
6
તત્પુરૂષસમાસમાં આવેલ નસ્ અને અવ્યય પછી આવેલ, સંખ્યાવાચક નામને ડ ” પ્રત્યયાન્ત થાય છે. ન ત્રા = અત્રાન્ + ઙ = અવઃ = દશ નહિ અર્થાત્ નવ વગેરે, નિતઃ ત્રિરાત હિસ્યઃ = નિરિાત્ + ૪ = નિત્રિરા; સુદૂ−ત્રીશ આંગળથી વધારે, તલવાર.
સક્ળ્યા-ડળયા છે; ॥ ૭-૩-૧૨૪ ॥
=
